دوران هشت سال دفاع مقدس به نوعی جهانی جنگ سوم محسوب می‌شد و همه کشور‌های جهان در جهت براندازی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران هم قسم شده بودند اما با وجود همه تحریم‌های اعمال شده از سوی استکبار جهانی و ایادی آن باز هم تاب و توان رویارویی با این ملت بزرگ را نداشتند. در مقاطعی که دشمن در جبهه‌ها با شکستی مفتضحانه مواجه می‌شد به جنگ شهر‌ها روی می‌آورد و بمباران و موشک باران شهر‌ها شدت می‌یافت. نمود بارز این موضوع را در سال ۱۳۶۵، شاهد بودیم و شرایط به گونه‌ای بود که حتی تهران به عنوان پایتخت ایران از حمله‌های موشکی رژیم بعثی عراق در‌امان نبود.

علاوه بر موارد، فوق میگ – ۲۵ (نامگذاری ناتو: فاکس‌بت) یکی از پرنده‌های بلند پرواز و قدرتمند عراقی بود که از قابلیت بمباران، رهگیری و شناسایی قابل توجهی بهره می‌برد. این پرنده با پرواز در ارتفاع بالا (بیش از ۶۰ هزار پا)، تهدیدی جدی برای حوزه دفاع هوایی ایران محسوب می‌شد برخوردار بود. اگرچه در مواردی شبکه دفاع هوایی ایران در و پدافند موفق با ساقط کردن آن شدند اما توانمندی این پرنده و خسارت‌ها و تهدید‌های ناشی از این پرنده مخوف به حدی بود که مسئولان حوزه دفاع هوایی ایران را بر آن داشت تا جهت سد کردن مسیر عبور آن به ایران دست به یک اقدام ابتکاری بزنند.

در این شرایط با توجه به در اختیار داشتن سامانه پدافندی موشکی استاندارد، تصمیم بر آن شد تا جهت افزایش ارتفاع پرواز و همچنین افزایش احتمال انهدام هواپیما‌های مهاجم و به ویژه میگ – ۲۵ تعدادی از سکو‌های موشکی این سامانه بر فراز قلل مرتفع استقرار داده شود. در این راستا، پس از بررسی منطقه و سایت‌یابی نیاز بود تا در حداقل زمان ممکن، یک دستگاه بلدوزر به بالای کوه منتقل شود اما با توجه به وزن بسیار زیاد و عدم توانایی حمل آن با بالگرد، ابتدا متعلقات جانبی بلدوزر جدا شد و این دستگاه عظیم الجثه راه‌سازی طی سه مرحله با بالگرد شینوک به بالای قلل مرتفع استان البرز انتقال داده شد. 

استقرار سامانه موشک ضد هوایی بر فراز کوه‌های استان البرز کوهی موسوم به دماوند کوچک در شهریار و واقع در مسیر پرواز هواپیما‌های مهاجم عراقی نقش بسزایی در مقابله با تهاجم هوایی عراقی داشت، به طوری که این سایت در زمان حیات خود علاوه بر اینکه موفق به ساقط کردن چندین هواپیمای مهاجم عراقی شد از بروز خسارت‌های عدیده‌ای در جنگ شهر‌ها نیز جلوگیری کرد.

زیرا این هواپیما در ارتفاع ۶۰ هزارپایی پرواز و اقدام به بمباران تهران می‌کرد اما با توجه به برد ۶۶ هزارپایی موشک استاندارد و استقرار آن در ارتفاع ۸۰۰۰ پایی، برد موشک‌های این سامانه دفاع هوایی به حدود ۷۵ هزار پایی افزایش یافت و سد مهمی در راه پرواز این هواپیما محسوب شد.

 فراتر اینکه کارکنان شاغل در این سایت موفق شدند با بهره‌گیری از این سامانه دفاعی، ابتکاری در سال ۱۳۶۵ یک فروند میگ – ۲۵ عراقی را سرنگون کنند؛ موضوعی که از نظر راهبردی برای کشور عراق چنان سنگین و پراهمیت بود که پس از آن تا پایان جنگ هرگز هواپیمای میگ – ۲۵ عراقی وارد فضای هوایی تهران نشد.

گفتنی است؛ این سامانه تلفیقی از موشک استاندارد نیروی دریایی و موشک زمین به هوای هاوک بود که با تلاش تلاشگران جهاد خودکفایی نیروی هوایی و با انجام اقدامات فنی و مهندسی کارشناسان نیروی هوایی و ساخت برخی از قطعه‌های مورد نیاز از جمله سکوی پرتاب (ریل پرتاب) به صورت تلفیقی آماده اجرای عملیات شده بود.

منبع : فارس