علی محمد طهماسبی، دبیر ستاد مقابله با پدیده گرد و غبار سازمان حفاظت محیط زیست در گفت‌و‌گو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو در خصوص طوفان گرد و غبار غرب کشور که منجر به تعطیلی شده است اظهار داشت: این وضعیت یک پدیده‌ی برون‌مرزی بوده است. دیروز حوالی ساعت ده و نیم صبح، از طریق مرکز ملی پیش‌بینی و هشدار پیگیری شد که توده‌ای با سرعت بسیار بالا و تندباد‌های لحظه‌ای شدید در شمال عربستان شکل گرفته است. این موضوع رصد شده و برنامه‌های پیش‌بینی، هشدار و مدل‌سازی توسط همکاران سازمان هواشناسی و ستاد ملی پیگیری شد؛ این کار به‌صورت معمول انجام می‌شود. پیش‌بینی این بود که ما از حوالی ظهر به بعد، یعنی حدود ساعت چهار یا پنج بعدازظهر، درگیر این پدیده خواهیم شد.

وی افزود: این توده به سمت عراق حرکت کرد و در آن‌جا شدیدتر شد. با یک توده‌ی دیگر برخورد کرد و تندباد لرزه‌ای نیز در آن منطقه شکل گرفت. همه‌ی این‌ها با هم ترکیب شدند و موجب شدند که کل جنوب و شرق عراق با شدت بسیار بالا، مثلاً حدود ۱۰ تا ۱۲ هزار میکروگرم بر متر مکعب، تحت تأثیر قرار گیرد. حوالی ساعت ۴ یا ۵ بعدازظهر، این توده از ناحیه‌ی غربی کشور وارد شد و سپس استان‌های خوزستان، ایلام، به ترتیب اهمیت کرمانشاه و همدان، و در ادامه مناطق مرکزی کشور را تحت تأثیر قرار داد.

گرد و غبار در نجف اشرف

وی بیان داشت: البته اکنون، به‌جز استان خوزستان که تا پایان امشب به حالت عادی بازمی‌گردد، سایر استان‌ها به وضعیت عادی برگشته‌اند. دلیل این امر آن است که وقتی منشأ گرد و غبار از شمال عربستان است، با سرعت بالا منتقل می‌شود، اما ذرات آن درشت هستند و به سرعت فروکش می‌کنند. در حال حاضر فقط استان خوزستان درگیر است و پیش‌بینی می‌کنیم که تا پایان امروز، یعنی امشب، به حالت عادی بازگردد.

وضعیت غبار آلود هوای مهران

طهماسبی در رابطه با نشست‌های انجام شده با کشور‌های همسایه و وظایف کشور‌های همسایه برای پیشگیری از طوفان‌های گرد و غبار اذعان داشت: این نشست‌ها تعهدآور نیستند؛ بلکه توافقاتی در آنها انجام می‌شود. ما باید نکته‌ای را درباره‌ی خودمان و کشور‌های همسایه‌مان، که اغلب با این موضوع درگیری شدید دارند، در نظر بگیریم؛ و آن اینکه به هر حال ما روی کمربند گرد و غبار قرار داریم و این موضوع به‌صورت تاریخی وجود داشته است.

وی افزود: اکنون با تغییرات اقلیمی، پراکنش و میزان بارندگی به‌شدت تغییر کرده و همه‌ی این عوامل بر پوشش گیاهی تأثیر گذاشته‌اند. همچنین، بهره‌برداری‌های نامناسب و اقدامات نادرست بر منابع خاک، آب و پوشش گیاهی نیز مزید بر علت شده‌اند.

دبیر ستاد مقابله با پدیده گرد و غبار سازمان حفاظت محیط زیست گفت: اقدامات زیادی در زمینه‌ی هماهنگی، همکاری، رایزنی و تصویب مصوبات در سازمان ملل انجام شده است. چندین قطعنامه در مجمع عمومی محیط زیست ملل متحد، مجمع عمومی سازمان ملل و یک قطعنامه در کاپ ۱۷ در رابطه با مقابله با بیابان‌زایی ملل متحد که به کنفرانس تهران و اقدامات کشور ما اشاره داشت وجود دارد. اما خودتان می‌دانید که این موارد الزام‌آور نیستند. اینها پیش از آنکه ما آسیب ببینیم خودشان آسیب می‌بینند؛ بنابراین باید از سوی کشور‌ها با اراده و اهمیت قائل شدن برای کشور، مردم و منابع اقتصادی‌شان، به اقدامات عملیاتی و اجرایی تبدیل شوند.

وی افزود: روز جهانی مقابله با گرد و غبار هم ابتکار ما بود. اقداماتی که در قالب هماهنگی و همکاری با کشور‌ها انجام شده، همه پیگیری شده‌اند. اما به هر حال، برخی رخداد‌ها واقعاً غیرقابل پیش‌بینی هستند؛ مثلاً در همین رخداد اخیر، سرعت باد و شکل‌گیری آن، همگی از عوارض تغییرات اقلیمی است.

طهماسبی اذعان داشت: ممکن است بعداً با بررسی داده‌ها ممکن است دریابیم که طی ۴۰ سال گذشته چنین رخداد شدیدی بی‌سابقه بوده است. اینها همگی عوارض تغییرات اقلیمی، کاهش بارندگی و نامناسب بودن پراکنش بارش‌ها هستند.