جوان آنلاین: جمع‌آوری و پردازش شواهد در طول تحقیقات جنایی از جمله قتل، خودکشی یا مرگ‌های مشکوک به گونه‌ای تبدیل شده که ممکن است پرسنل متعددی از رشته‌های مختلف درخصوص آن اظهارنظر کنند. 

در طول تحقیقات مرگ، کارشناسان متخصص پزشکی قانونی به طور مرتب با سازمان‌های مجری قانون در سطح نیروی انتظامی، دادسرا، دادگاه، کلانتری و اورژانس و … مشورت می‌کنند. این کارشناسان پزشکی قانونی همچنین می‌توانند آموزش، تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی تخصصی شواهد پزشکی قانونی و خدماتی را ارائه دهند که مجریان قانون ممکن است آموزش بسیار کمی داشته باشند یا اصلاً آموزش نداشته باشند. باستان‌شناسی قانونی یکی از این رشته‌هاست که می‌تواند موارد تخصصی را در صحنه جرم ارائه دهد. علاوه بر بحث در مورد تفاوت‌های بین انسان‌شناسی قانونی و باستان‌شناسی قانونی، تلاش بر این است خلاصه‌ای از کمک‌هایی را که باستان‌شناسی قانونی می‌تواند در طول جست‌وجو و پردازش صحنه‌های جرم شامل بقایای انسانی انجام دهد، ارائه شود.

 تفاوت‌های باستان‌شناسی جنایی با انسان‌شناسی جنایی

انسان‌شناسی قانونی کاربرد روش‌های انسان‌شناسی برای تجزیه و تحلیل مواد اسکلتی در زمینه‌های پزشکی قانونی است. انسان‌شناسان پزشکی قانونی، انسان‌شناسان فیزیکی هستند که در استخوان‌شناسی انسان (مطالعه اسکلت) تخصص دارند. انسان‌شناسان پزشکی قانونی از روش‌های تجزیه و تحلیل اسکلتی برای بررسی و تفسیر مواداسکلتی از استخوان‌شناسی در یک زمینه قانونی استفاده می‌کنند. به طور سنتی، پزشکان انسان‌شناسی قانونی در ایالات متحده به طور منظم در کمک به مجریان قانون، بازرسان پزشکی و پزشکان قانونی با تجزیه و تحلیل استخوانی مشارکت دارند. آنان ممکن است از سوی آژانس‌های مختلف به عنوان مشاور به‌کارگیری شوند و در این صورت معمولاً نقشی که ایفا می‌کنند، متفاوت است. به عنوان مثال، اگر از سوی پزشک قانونی فراخوانده شود، معمولاً به این معنی است که بقایایی قبلاً پیدا شده‌اند (انسان‌شناس پزشکی قانونی ممکن است به بهبود کمک کند یا نکند) و انسان‌شناس پزشکی قانونی تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی بقایای بدن را ارائه می‌دهد. اگر از سوی کارآگاهان فراخوانی شوند، مشاوره ممکن است جنبه‌های مختلفی از جمله جست‌وجو، بازیابی، تجزیه و تحلیل بقایای بقایای بدن و شهادت در دادگاه را شامل شود. از آنجا که انسان‌شناسان پزشکی قانونی تجربه کمی در زمینه کاوش‌های باستان‌شناسی دارند یا اصلاً تجربه ندارند، نقش آنان در این زمینه ممکن است، محدود باشد. اگر بقایای انسانی قبلاً کشف شده باشد، یک انسان‌شناس پزشکی قانونی ممکن است در مرحله بهبودی به برخی از ظرفیت‌ها کمک کند. با این حال، اگر به صحنه فراخوانده شود، انسان‌شناس پزشکی قانونی می‌تواند، تشخیص دهد که بقایای انسان غیرانسانی است، فهرستی در محل ارائه دهد و روش‌های جست‌وجوی احتمالی را پیشنهاد کند. اگر مشخص شود که عناصر اسکلتی مفقود شده‌اند، می‌توانند به واحد بررسی صحنه جرم نشان دهند کدام استخوان‌ها گم شده‌اند و روش‌های جست‌وجوی احتمالی را برای اطمینان از بهبودی ممکن ارائه دهند. در موارد خاص، یک انسان‌شناس ممکن است مایل به ارائه یک ارزیابی اولیه بیولوژیکی باشد. 

هنگامی که بقایای باقیمانده از صحنه خارج می‌شوند و اگر انسان‌شناس قانونی ابتدا در مطب پزشکی قانونی درگیر این پرونده شود، در ابتدا مواد را تجزیه و تحلیل می‌کند تا مشخص کند که آیا مواد واقعاً استخوان هستند و آیا بقایای اسکلتی انسان هستند یا خیر. گام بعدی تعیین این است که آیا بقایا جدید و بالقوه است یا از یک زمینه دیگر. 

زمینه‌های غیرپزشکی قانونی شامل بقایایی است که به نظر می‌رسد تاریخی، باستان‌شناسی، غنائم جنگی یا نمونه‌های آموزشی آناتومیک است. اگر شناسایی بقایا ناشناخته باشد، تجزیه و تحلیل بقایای انسانی از یک زمینه پزشکی قانونی با ساخت یک نمایه بیولوژیکی آغاز می‌شود که این شامل تعیین جنسیت، اصل و نسب، سن در هنگام مرگ و قد است. همچنین توجه به هر ویژگی فردی اسکلت (به عنوان مثال، آسیب‌های قدیمی، روش‌های جراحی، بیماری‌ها و ناهنجاری‌های اسکلتی) که می‌تواند برای افراد مهم باشد. 

این در حالی است که باستان‌شناسان جنایی در صحنه جرم با روش‌های جست‌وجو برای عناصر گمشده شامل روش‌های جست‌وجوی ژئوفیزیک مثل، GPR، الکترومغناطیسی، ارزیابی میدانی اولیه، بررسی بیولوژیکی، فلزیاب به دنبال بقایای شواهد جرم می‌گردند. 

در صورت کلی اقدامات باستان‌شناسان جنایی در صحنه جرم شامل موارد ذیل خواهد بود:

۱- نقشه‌برداری و اطلاعات تجزیه و تحلیل تشکیل سایت (صحنه جرم)

۲- تکنیک‌های بازیابی باستان‌شناسی از جمله ایجاد نقاط مبدأ، GPS، ایجاد شبکه‌ها

۳- جمع‌آوری مصنوعات، مستندسازی و نگهداری یا ضبط سایت (عکاسی و مستندسازی دیجیتال)

۴- جمع‌آوری نمونه به عنوان مثال، خاک، گیاه‌شناسی و حشره‌شناسی) جمع‌آوری و حفظ بقایای اسکلتی و شواهد مرتبط

 ۲ گونه از باستان‌شناسی جنایی در امریکا

در ایالات متحده، دو گونه از باستان‌شناسان جنایی فعال است. 

بسیاری از باستان‌شناسان پزشکی قانونی به عنوان باستان‌شناسان میدانی که تجربه حفاری تدفین از بافت‌های باستان‌شناسی و گورستان‌های دوره تاریخی را دارند، وارد این شغل می‌شوند یا اینکه برخی دیگر انسان‌شناسان پزشکی قانونی که در روش‌های میدانی باستان‌شناسی آموزش دیده‌اند. این رشته را دنبال می‌کنند. در ایالات متحده، رشته باستان‌شناسی جنایی به عنوان یک مهارت انسان‌شناسی، در علوم پزشکی قانونی ادغام شد. از آنجا که انسان‌شناسان پزشکی قانونی قبلاً با تجزیه و تحلیل اسکلتی درگیر بودند، گام منطقی بعدی شرکت در حفاری و بازیابی برای جمع‌آوری تمام مواد اسکلتی و مستندسازی صحنه جرم بود. برعکس در اروپا، اکثر انسان‌شناسان فیزیکی در روش‌های باستان شناسی آموزش ندیده‌اند، زیرا مردم‌شناسی و باستان‌شناسی به عنوان دو رشته جداگانه در نظر گرفته می‌شوند. 

 باستان‌شناسی جنایی و صحنه جرم

مدیریت صحنه جرم اولین و حساس‌ترین مرحله در تحقیقات جنایی است. با توجه به نقش دلایل مادی موجود در صحنه برای اثبات وقوع جرم و شناسایی مجرم یا بی‌گناهی کسانی که بی‌جهت در مظان اتهامی قرارگرفته‌اند، حفظ و بررسی صحنه جرم و جمع‌آوری دلایل و مدارک جرم موجود در آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ بنابراین باستان‌شناسی قانونی نقش مهمی در مدیریت بهینه صحنه‌های جرم به عهده دارد. باستان شناس قانونی می‌تواند در صحنه جنایت با بازیابی دقیق و مستندسازی شواهد نقش کلیدی در تحقیقات جنایی داشته باشد. در نتیجه مجموعه صحنه جرم را می‌توان با استفاده از روش باستان‌شناسی به طور مؤثرتری بازسازی کرد. پردازش صحنه جرم فرآیندی شبیه به حفاری یک سایت باستان‌شناسی است. هنگام بازسازی رویداد‌ها در صحنه جرم، می‌توان از بازسازی و ارتباط شواهد در صحنه جرم استفاده کرد، زیرا استنباط‌های قابل اعتماد در مورد رفتار انسانی (مثلاً بین یک قاتل و یک قربانی) با جمع‌آوری شواهد موجود در صحنه جرم امکان‌پذیر خواهد بود. 

همین قدر هم غیبت یک باستان‌شناس جنایی در صحنه جرم می‌تواند منجر به تخریب شواهد ارزشمند شامل بقایای اسکلت انسان از سوی پرسنل بی‌تجربه صحنه جرم شود که این امر می‌تواند کار انسان‌شناس پزشکی قانونی را در هنگام تجزیه و تحلیل بقایای انسانی دشوارتر کند، زیرا نظرات آنان می‌تواند با اطلاعاتی که در زمان کشف بقایای به درستی مستند نشده است، مختل شود. 

به عنوان مثال، اگر یک منطقه به درستی کاوش نشود، احتمال گم‌شدن شواهد و مواداسکلتی بسیار زیاد است. از دست‌دادن مواداسکلتی می‌تواند مانع تفسیر رویداد‌ها شود و حتی بر تجزیه و تحلیل بیولوژیکی فرد تأثیر بگذارد. 

 جست‌وجو، حفاری و بازیابی

اکیپ‌های بررسی صحنه جرم (CSI) اغلب با وظیفه دلهره‌آور جست‌وجوی یک منطقه بزرگ برای یافتن اجساد مدفون شده در گور‌های مخفی، بقایای اسکلتی پراکنده روی سطح زمین و شواهد پزشکی قانونی مرتبط مواجه هستند. جست‌وجوی پزشکی قانونی نه تنها برای یافتن اقلام مورد نظر، بلکه برای پاکسازی مناطق مشکوک نیز انجام می‌شود تا بتوان تحقیقات را به جای دیگری هدایت کرد. باستان‌شناسان پزشکی قانونی به طور مرتب کمک‌های ارزنده‌ای به مجریان قانون در طول مرحله جست‌وجوی میدانی ارائه می‌دهند. در بسیاری از موارد، موفقیت یک جست‌وجو به مرحله برنامه‌ریزی بستگی دارد. بنابراین، مهم است که قبل از انجام جست‌وجو با باستان‌شناس جنایی مشورت کنید. باستان‌شناس جنایی می‌تواند روش‌هایی را پیشنهاد دهد که برای شرایط مکان (زمین، پوشش درخت و برگ، و نوع تجهیزات و پرسنل مورد نیاز) قابل استفاده‌تر هستند. در مرحله برنامه‌ریزی ممکن است نیاز به سفر به محل جست‌وجو با باستان‌شناس قانونی داشته باشد. 

روش‌های جست‌وجو معمولاً به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: (الف) غیر مداخله‌ای nonintrusive و (ب) نفوذی intrusive روش‌های غیرنفوذی خاک یا سطح زمین را مختل نمی‌کنند و شامل روش‌هایی مانند جست‌وجوی خط، استفاده از سگ‌های جسد و ابزار‌های ژئوفیزیکی مانند فلزیاب و رادار نفوذی زمین (GPR) می‌شوند. روش‌های مخرب متداول شامل روش‌هایی مانند کاوشگر T- bar، حفاری با بیل، حفاری با ماله و استفاده از بیل مکانیکی است. معایب استفاده از روش‌های نفوذی، تخریب صحنه جرم، تخریب احتمالی شواهد پزشکی قانونی، از دست دادن زمینه و ارتباط شواهدی است که ممکن است امکان بازسازی وقایع در صحنه را محدود کند. باستان‌شناس قانونی از حداقل روش‌های مخرب برای تعیین مناطق مورد کاوش و سپس انجام کاوش استفاده می‌کند. 

 سایر حوزه‌های کاری باستان‌شناسی جنایی

باستان‌شناسان قانونی اعضای فعال گروه‌هایی مانند پزشکان حقوق بشر (PHR)، کمیسیون بین‌المللی افراد گمشده (ICMP) و دادگاه کیفری بین‌المللی سازمان ملل بوده‌اند. این گروه‌ها نقض حقوق بشر را در کشور‌هایی مانند آرژانتین (Steadman & Haglund, ۲۰۰۵)، گواتمالا (Lloyd, ۲۰۰۲)، السالوادور (Geiger & Cook- Deegan, ۱۹۹۳)، کرواسی و صربستان (Stover، ۱۹۹۷)، بوسنی- هرزگوین (اسمایلی، ۱۹۹۹)، کوزوو (کف، ۲۰۰۵)، سریلانکا (برف، ۱۹۹۹)، رواندا (کف، ۲۰۰۵)، اتیوپی (کالینز، ۱۹۹۵)، تیمور شرقی (بلاو و اسکینر، ۲۰۰۵)، کامبوج (Taala، Berg و Haden، ۲۰۰۶) و عراق (باربر و اپستاین، ۲۰۰۴). بررسی کرده‌اند. در پرونده‌های حقوق بشر، باستان‌شناسان پزشکی قانونی در جست‌وجو، حفاری، و بازیابی بقایای مرتبط با این جنایات کمک می‌کنند. در بسیاری از این موارد، آشنایی با گور‌های دسته جمعی ضروری است و بازیابی و تفسیر صحیح این گور‌ها می‌تواند کمک زیادی به بازسازی وقایع مرتبط با گور‌ها و مرگ‌های خشونت‌آمیز ساکنان آنها کند. کمک به شناسایی‌های انسانی و گردآوری شواهد زمینه‌ای ازسوی باستان‌شناسان پزشکی قانونی در بسیاری از تحقیقات جنایی و دادگاه‌ها در محکومیت افراد مسئول نقض حقوق بشر نقش اساسی داشته است. اکثر تیم‌های واکنش به فجایع دسته جمعی، باستان‌شناسان پزشکی قانونی را در فهرست خود در صورت بروز هرگونه فاجعه جمعی فهرست می‌کنند. این بلایا می‌تواند شامل حوادثی مانند سونامی (مانند سونامی در آسیای جنوب شرقی در دسامبر ۲۰۰۴)، زمین لرزه، رانش گل، سقوط هواپیما (به عنوان مثال، پرواز TWA۸۰۰) و تروریسم داخلی (مانند بمباران اوکلاهما سیتی، حمله ۱۱ سپتامبر شهر نیویورک به مرکز تجارت جهانی و غیره). همانند بررسی نقض حقوق بشر، باستان‌شناسان پزشکی قانونی می‌توانند در جست‌وجو، حفاری و بازیابی بقایای انسانی مرتبط با تمام بلایای جمعی کمک کنند. فرماندهی ارتش ایالات متحده (JPAC) از باستان شناسان پزشکی قانونی در مأموریت خود برای پاسخگویی به همه شهروندان امریکایی که در نتیجه هرگونه درگیری نظامی مربوط به ایالات متحده مفقود شده‌اند، استفاده می‌کنند. باستان‌شناسان پزشکی قانونی در جست‌وجو و بازیابی بقایای انسان در کشور‌هایی که گمان می‌رود بقایای فانی پرسنل خدمات نظامی وجود دارد (مانند ویتنام، کره) کمک می‌کنند. ارتش ایالات متحده به اهمیت مهارت‌های باستان‌شناسی قانونی پی‌برده است و به عنوان بزرگ‌ترین کارفرمای انسان شناسان/ باستان شناسان پزشکی قانونی در ایالات متحده شناخته می‌شود. 

 نتیجه‌گیری

حوزه باستان‌شناسی جنایی کمک‌های قابل‌توجهی به تحقیقات قتل از جمله صحنه‌های جرم معمولی، صحنه‌های فاجعه جمعی و نقض حقوق بشر داشته است. پزشکان باستان‌شناسی قانونی نیز به طور منظم در آموزش مقامات اجرای قانون و پرسنل صحنه جرم شرکت می‌کنند. صحنه‌های مرگ متشکل از بدن انسان و بقایای استخوانی در حال تجزیه که می‌تواند شامل قربانیان قتل باشد، باید با استفاده از روش‌های جست‌وجوی باستان‌شناسی، حفاری و نقشه‌برداری برای مکان‌یابی و مستندسازی مناسب همه شواهد مرتبط پردازش شود. افرادی که در باستان‌شناسی قانونی آموزش دیده‌اند (یا انسان‌شناسان قانونی که در تکنیک‌های باستان‌شناسی آموزش‌های متقابل نیز دیده‌اند) زمانی که به‌عنوان بخشی از تیم تحقیق در صحنه‌های جنایت که در آن بقایای انسان یافت می‌شود، می‌توانند اهمیت زیادی داشته باشند. باستان شناسان پزشکی قانونی مهارت‌هایی را به ارمغان می‌آورند که می‌تواند به جست‌وجوی بقایای انسان کمک کند، به‌طور بالقوه از جمله تکنیک‌های جست‌وجوی غیرمخرب که آسیب وارده به صحنه را به حداقل می‌رساند و همچنین روش‌های بازیابی و مستندسازی مناسب. کارکنان مجری قانون باید بدانند که صلاحیت‌های متخصصان مختلف می‌تواند متفاوت باشد و همه انسان‌شناسان پزشکی قانونی در تمام مهارت‌های ذکر شده در این مقاله آموزش ندیده باشند. هنگامی که مجریان قانون از باستان‌شناس قانونی کمک می‌گیرند، باید قبل از آن در مورد تجربه و تخصص‌شان جویا شوند.