کمبود آهن : نشانه‌ها و راه‌های تشخیص

ممکن است شما به کمبود آهن دچار باشید و از آن بی‌خبر باشید. بر اساس یک مطالعه جدید منتشر شده در مجله پزشکی «جاما نتورک اوپن» (JAMA Network Open)، حدود ۲۹ درصد از بزرگسالان آمریکایی به نوعی از کمبود آهن، چه مطلق و چه عملکردی، مبتلا هستند. این به این معناست که تقریباً از هر سه آمریکایی یک نفر ممکن است دچار کمبود آهن باشد که هنوز تشخیص داده نشده است.

به گزارش خط سلامت، طبق اطلاعات انجمن خون‌شناسی آمریکا، زنان، گیاهخواران و افرادی که رژیم گیاه‌خواری مطلق دارند، بیشتر از سایرین در معرض کمبود مطلق آهن قرار دارند. این کمبود معمولاً به دلیل کاهش شدید آهن یا عدم وجود «ذخایر» کافی آهن در بدن ایجاد می‌شود. در مقابل، کمبود آهن عملکردی زمانی اتفاق می‌افتد که بدن ذخایر آهن کافی دارد، اما دسترسی به آن برای بدن ممکن نیست.

محققان در این مطالعه، سطح سرم فریتین (پروتئینی که آهن را ذخیره می‌کند)، آهن و ظرفیت اتصال آهن اشباع‌نشده را در تمامی شرکت‌کنندگان زن و مرد بالای ۱۸ سال اندازه‌گیری و بررسی کردند.

کم‌خونی ناشی از فقر آهن ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود، از جمله:

• مشکلات در جذب آهن توسط بدن
• عدم مصرف غذای سرشار از آهن
• مصرف بیشتر آهن توسط بدن
• از دست دادن خون بیشتر از میزان جایگزینی آهن

عوامل دیگری مانند جنسیت بیولوژیکی، سبک زندگی، بیماری‌های زمینه‌ای و سن نیز می‌توانند به کمبود آهن کمک کنند. برای تشخیص این کمبود، روش‌های مختلفی وجود دارد و علائمی مانند سردرد، میل به خوردن یخ یا خاک‌رس می‌تواند نشانه‌هایی از کمبود آهن باشد.

علائم کمبود آهن

خستگی یا ضعف شدید:

اگر دائماً احساس خستگی یا ضعف دارید، ممکن است به کمبود آهن دچار باشید. در این شرایط، بدن قادر به تولید کافی گلبول‌های قرمز نیست و این امر باعث کاهش انتقال اکسیژن در خون می‌شود. عدم انتقال کافی اکسیژن به قسمت‌های مختلف بدن احساس خستگی را ایجاد می‌کند.

مشکلات قفسه سینه:

افراد مبتلا به فقر آهن ممکن است با درد قفسه سینه، افزایش ضربان قلب و تنگی نفس مواجه شوند که این علائم به کاهش حمل اکسیژن در خون مرتبط است.

سردرد، سرگیجه و سبکی سر:

کمبود آهن می‌تواند منجر به سردردهای شدید شود، زیرا مغز اکسیژن کمتری دریافت می‌کند. همچنین ممکن است اختلالاتی مانند سرگیجه، سبکی سر و میگرن نیز به وجود آید.

دست و پای سرد:

کمبود آهن بر جریان خون تأثیر می‌گذارد و کاهش گردش خون می‌تواند باعث سردی دست‌ها و پاها شود.

تمایل به مواد غیرخوراکی:

کمبود شدید آهن ممکن است منجر به بروز بیماری «پیکا» شود، که نوعی اختلال خوردن است. افراد مبتلا به این بیماری تمایل دارند موادی مانند یخ، خاک، کاغذ یا حتی خاک رس را بخورند.

کم‌اشتهایی:

اگر اشتهایتان کاهش یافته یا احساس گرسنگی نمی‌کنید، این نیز می‌تواند نشانه‌ای از کمبود آهن باشد.

پوست رنگ‌پریده:

زمانی که سطح آهن در بدن پایین است، پوست به رنگ پریده به نظر می‌رسد. این امر به دلیل کمبود ملانین ناشی از کاهش گلبول‌های قرمز خون است.

درمان کمبود آهن در طب سنتی

متخصصان توصیه می‌کنند که برای جبران کمبود آهن، به تغذیه و رژیم غذایی خود توجه کنید. اضافه کردن گوشت قرمز، مرغ، لوبیا، نخود، غذاهای دریایی، سبزیجات با برگ تیره، کشمش، زردآلو، میوه‌های خشک، آجیل و نشاسته‌های غنی‌شده با آهن مانند ماکارونی و غلات می‌تواند به افزایش سطح آهن کمک کند. اگر افزودن این غذاها برای شما دشوار است، می‌توانید با مشورت متخصص بهداشت و سلامت، از مکمل‌های آهن یا مولتی‌ویتامین‌ها استفاده کنید.