به گزارش خبرنگار دانش و فناوری گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، شایعه‌ای قدیمی و البته نادرست، سوئیس را کشوری بدون ارتش و متکی صرفاً بر شعارهای صلح‌طلبانه معرفی می‌کند.

این تصویر از کشوری که نماد بانکداری، شکلات و ساعت‌سازی است، با واقعیت نظامی آن در تضاد کامل قرار دارد. سوئیس نه تنها یک نیروی نظامی فعال و قدرتمند دارد، بلکه دکترین دفاعی آن بر اصلی استوار است که می‌توان آن را تبلور عینی جمله معروف لاتین Si vis pacem, para bellum (اگر صلح می‌خواهی، برای جنگ آماده شو) دانست.

این کشور صلح را نه از طریق ضعف، بلکه از طریق بازدارندگی قدرتمند و آمادگی کامل برای دفاع از تمامیت ارضی خود تضمین می‌کند. نگاهی عمیق‌تر به ساختار، بودجه و تجهیزات نظامی سوئیس نشان می‌دهد که این کشور کوچک اروپایی، اعتقاد چندانی به صلح بی‌دفاع ندارد و برای حفظ استقلال و بی‌طرفی خود، سرمایه‌گذاری سنگینی در حوزه نظامی انجام داده است.

دکترین دفاعی، بی‌طرفی مسلحانه و ارتش میلیشیا

سنگ بنای سیاست امنیتی سوئیس، بی‌طرفی مسلحانه است. این دکترین که ریشه در قرن‌ها تاریخ پرآشوب اروپا دارد، به این معناست که سوئیس در مناقشات بین‌المللی دخالت نمی‌کند، اما همزمان توانایی کامل برای دفاع قاطعانه از مرزهای خود در برابر هرگونه تجاوزی را حفظ می‌کند. این بی‌طرفی، یک انتخاب از روی ضعف نیست، بلکه یک استراتژی مبتنی بر قدرت است که متجاوزان احتمالی را از حمله منصرف می‌کند.

برای اجرای این دکترین، سوئیس ساختار نظامی منحصر به فردی را توسعه داده است: سیستم میلیشیا. برخلاف بسیاری از کشورها که بر ارتش حرفه‌ای متکی هستند، ستون فقرات نیروهای مسلح سوئیس را شهروندان-سربازان تشکیل می‌دهند. تقریباً تمام مردان سوئیسی سالم از سن ۱۸ سالگی موظف به گذراندن دوره خدمت سربازی هستند. پس از اتمام دوره آموزشی اولیه (حدود ۱۸ تا ۲۱ هفته)، آنها به نیروهای ذخیره می‌پیوندند و تا سن ۳۴ سالگی (و در برخی موارد تا ۵۰ سالگی) موظف به شرکت در دوره‌های بازآموزی سالانه هستند.

یکی از مشهورترین جنبه‌های این سیستم این است که سربازان، سلاح سازمانی خود (معمولاً تفنگ تهاجمی SIG SG 550) را در خانه نگهداری می‌کنند تا در صورت لزوم، بسیج نیروها با بالاترین سرعت ممکن انجام شود. این ساختار به سوئیس اجازه می‌دهد تا در عرض چند روز، نیرویی متشکل از بیش از ۱۴۰,۰۰۰ سرباز کاملاً آموزش‌دیده را به میدان بیاورد.

علاوه بر این، سوئیس دارای یک زیرساخت دفاعی غیرنظامی بسیار گسترده است. این کشور شبکه‌ای عظیم از پناهگاه‌های هسته‌ای دارد که ظرفیت آن برای کل جمعیت کشور کافی است. بسیاری از پل‌ها، تونل‌ها و بزرگراه‌های کلیدی نیز به گونه‌ای ساخته شده‌اند که در زمان جنگ به سرعت تخریب شده و پیشروی دشمن را مختل کنند.

بودجه نظامی، سرمایه‌گذاری سنگین برای حفظ صلح

تصور یک کشور صلح‌طلب بدون بودجه نظامی، کاملاً اشتباه است. سوئیس برای تضمین کارآمدی دکترین بی‌طرفی مسلحانه خود، بودجه قابل توجهی را به نیروهای مسلح اختصاص می‌دهد. در سال ۲۰۲۴، هزینه‌های نظامی این کشور به بیش از ۶.۷ میلیارد دلار آمریکا رسید. این رقم نشان‌دهنده یک روند صعودی در سال‌های اخیر است.

تحت تأثیر تحولات ژئوپلیتیک در اروپا، به ویژه جنگ اوکراین، دولت و پارلمان سوئیس تصمیم به افزایش چشمگیر بودجه دفاعی گرفته‌اند. برنامه فعلی، رساندن تدریجی هزینه‌های نظامی به ۱ درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) تا سال ۲۰۳۵ است. این افزایش بودجه صرف نوسازی تجهیزات، تقویت دفاع سایبری و پر کردن شکاف‌های توانمندی می‌شود که در دهه‌های پس از جنگ سرد ایجاد شده بود. این تصمیم سیاسی نشان می‌دهد که رهبران سوئیس، امنیت و بازدارندگی را یک اولویت ملی می‌دانند و حاضرند برای آن هزینه کنند.

نگاهی فنی به زرادخانه ارتش سوئیس

نیروهای مسلح سوئیس به دو شاخه اصلی نیروی زمینی و نیروی هوایی تقسیم می‌شوند و از تجهیزات مدرن ساخت داخل و وارداتی بهره می‌برند.

نیروی زمینی

تسلیحات انفرادی: سلاح استاندارد سربازان سوئیسی، تفنگ تهاجمی SIG SG 550 (با نام نظامی Stgw 90) است. این تفنگ ساخت شرکت سوئیسی SIG به دلیل دقت فوق‌العاده، قابلیت اطمینان در شرایط سخت کوهستانی و مهندسی برتر، شهرت جهانی دارد. در کنار آن، مسلسل‌های FN Minimi و MG 51، تپانچه‌های Glock و تفنگ‌های تک‌تیرانداز دقیق مانند Sako TRG-42 به کار گرفته می‌شوند.

نیروی زرهی: ستون فقرات نیروی زرهی سوئیس را تانک‌های اصلی میدان نبرد Leopard 2 (Pz 87) تشکیل می‌دهند. این تانک‌های آلمانی به صورت بومی ارتقا یافته‌اند تا با نیازهای ارتش سوئیس سازگار شوند. برای حمل و نقل و پشتیبانی پیاده‌نظام، از خودروهای رزمی پیاده‌نظام CV9030CH ساخت سوئد و نفربرهای زرهی چرخ‌دار که محصول موفق صنایع دفاعی خود سوئیس است، استفاده گسترده‌ای می‌شود.

توپخانه و پدافند: قدرت آتش توپخانه توسط هویتزرهای خودکششی ۱۵۵ میلی‌متری M109 KAWEST (نسخه ارتقا یافته سوئیسی) تأمین می‌شود. برای مقابله با تهدیدات زرهی نیز، سامانه‌های ضد تانک قابل حمل مانند Panzerfaust 3 و NLAW در اختیار نیروها قرار دارد.

نیروی هوایی

نیروی هوایی سوئیس مسئولیت حفاظت از حریم هوایی کشور را بر عهده دارد و در آستانه یک جهش فناورانه بزرگ قرار دارد.

ناوگان جنگنده: در حال حاضر، جنگنده‌های چندمنظوره F/A-18 Hornet آمریکایی، هواپیمای اصلی رهگیر و تهاجمی این نیرو هستند. تعداد محدودی از جنگنده‌های قدیمی‌تر F-5 Tiger II نیز همچنان برای ماموریت‌های ثانویه و توسط تیم آکروجت Patrouille Suisse به کار می‌روند.

جهش به نسل پنجم با F-35A: مهم‌ترین برنامه نوسازی ارتش سوئیس، خرید ۳۶ فروند جنگنده نسل پنجم و رادارگریز F-35A Lightning II از آمریکاست. این قرارداد که ارزشی بیش از ۶ میلیارد دلار دارد، توانایی نیروی هوایی سوئیس را به شکل چشمگیری افزایش خواهد داد و آن را در لبه فناوری هوایی نظامی قرار می‌دهد. تحویل این جنگنده‌ها از سال ۲۰۲۷ آغاز می‌شود و نشان‌دهنده عزم جدی سوئیس برای داشتن یک نیروی بازدارنده معتبر در برابر تهدیدات آینده است.

دفاع هوایی زمینی: برای تکمیل پوشش هوایی، سوئیس اقدام به خرید سامانه دفاع موشکی دوربرد پاتریوت کرده است. این سامانه توانایی مقابله با هواپیماها، موشک‌های کروز و موشک‌های بالستیک را به این کشور می‌دهد و یک لایه دفاعی استراتژیک به ساختار امنیتی آن می‌افزاید. این سیستم در کنار توپ‌های ضدهوایی کوتاه‌برد Oerlikon یک شبکه دفاعی چندلایه را تشکیل می‌دهد.

صلح از موضع قدرت

شواهد به وضوح نشان می‌دهند که سوئیس، علی‌رغم چهره صلح‌طلب و بی‌طرف خود، یک قدرت نظامی کوچک اما بسیار کارآمد و پیشرفته است. این کشور با تکیه بر دکترین بی‌طرفی مسلحانه، سیستم بی‌نظیر ارتش میلیشیا و سرمایه‌گذاری مداوم در جدیدترین فناوری‌های نظامی، امنیت خود را تضمین می‌کند. خرید جنگنده‌های F-35 و سامانه پاتریوت، گواهی بر این مدعاست که سوئیس هیچ اعتقادی به سپردن سرنوشت خود به شعارهای آرمان‌گرایانه ندارد. در دنیای واقعی، صلح و استقلال سوئیس نه بر روی کاغذ، بلکه بر پایه قدرت بازدارندگی ارتش آموزش‌دیده و زرادخانه مدرن آن بنا شده است.