به گزارش برنا؛ حرفه پرستاری در ردیف ارزشمندترین حرفه ها قرار دارد و پرستاران به عنوان یکی از ارکان مهم و کلیدی نظام سلامت همپای جامعه پزشکان، نقش بسیار مهم و بسزایی در تامین نیازهای بهداشتی و درمانی مردم و اعتلای شاخص سلامتی در ابعاد فردی و اجتماعی ایفا می کنند.

پرستاران در طول تاریخ همواره در خط مقدم مقابله با بیماری ها و همه گیری های تهدیدکننده سلامت جامعه نقش آفرینی کرده و جلوه های بسیار زیبا و ماندگاری از شجاعت، دلسوزی، ایثار و عشق به همنوع را به تصویر کشیده اند.

این گروه از جامعه با توجه به سختی کار فراوان با مشکلات متعددی مواجه هستند و معتقدند آنگونه که باید و شاید به جایگاه واقعی خود در جامعه نرسیده اند، چرا که دریافتیشان منطبق بر فعالیت کاریشان نیست و مطالبات آنها به خصوص تعرفه ها پرداخت نمی شود.

در این راستا یکی از مطالبات این قشر قانون تعرفه‌گذاری خدمات و تعدیل کارانه‌های پرستاری بود که این طرح از سوی نمایندگان مجلس در قالب یک ماده واحده و دو تبصره در تاریخ ۶ تیر ۱۳۸۶ در مجلس شورای اسلامی تصویب شد و ۱۳ تیر همان سال به تایید شورای نگهبان رسید.

بر اساس ماده واحده این قانون، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف شد استاندارد بسته‌های خدمات تشخیصی و درمانی کادر پرستاری موضوع ماده(۱۶) قانون سازمان نظام پرستاری را در همه مراکز بهداشتی و درمانی کشور تعیین کرده و به استناد قانون بیمه همگانی با هماهنگی وزارت رفاه در چهارچوب سرانه مصوب، تعرفه سالانه را پس از تصویب شورای عالی بیمه و هیأت وزیران اجرا کند.

بر مبنای این قانون، کارانه ارائه کنندگان خدمات پرستاری باید بر اساس قانون تعرفه‌گذاری اجرا شود، مطابق تبصره دو این قانون قرار بود، آیین نامه اجرایی آن با همکاری وزارت بهداشت، وزارت رفاه و سازمان نظام پرستاری تدوین و پس از تایید شورای عالی بیمه خدمات درمانی به تصویب هیات وزیران برسد و اجرا شود.

با وجود تصویب این قانون در سال ۱۳۸۶ در مجلس شورای اسلامی و ابلاغ این قانون، اقدام چندانی برای اجرای این قانون تا سال ۱۳۹۹ انجام نشد و حتی آیین نامه اجرایی آن که مطابق مصوبه مجلس باید ظرف ۶ ماه پس از تصویب قانون و در همان سال ۱۳۸۶ تدوین و ابلاغ می‌شد نوشته نشده بود تا جایی که رهبر انقلاب ۳۰ آذر ۱۳۹۹ در مراسم روز پرستار از مسئولان خواست این قانون را اجرا کنند.

اجرای تعرفه‌های پرستاری در نظام سلامت کشور اقدامی مهم از سوی دولتمردان

مدیر خدمات پرستاری دانشگاه علوم پزشکی زنجان در این خصوص با اشاره به توسعه و اجرای تعرفه‌های پرستاری در نظام سلامت کشور می گوید: هم اکنون سال چهارم اجرای تعرفه گذاری خدمات پرستاری سپری می شود، در سال ۱۳۹۴ با آغاز تحولات در نظام سلامت، تصمیم گرفته شد که پرداختی‌های کارکنان این نظام به دو بخش ثابت و عملکردی تقسیم شود؛ بخش ثابت همان حقوق پایه است و بخش عملکردی بستگی به میزان خدمات ارائه شده دارد.

فریدون اسکندری می افزاید: در سال ۱۴۰۱، دستورالعمل تعرفه‌های پرستاری تدوین و تصویب و پس از تصویب شورای عالی بیمه و هیات وزیران به اجرا گذاشته شد.

وی اظهار می کند: در ابتدا، تعرفه‌ها در سال ۱۴۰۱ شامل ۱۷ بسته خدمات مراقبت پرستاری بود که بر اساس مکان و نوع خدمت، ارزش نسبی مشخصی برای هر بخش تعیین شد که این ارزش نسبی، به عنوان مثال برای بخش جراحی در ۲۴ ساعت مراقبت که شامل تمامی مراقبت‌های لازم در آن مدت می‌شود به صورت یک عدد مثلا هشت کا تعیین می‌شود.

اسکندری اظهار می کند: ضریب کا هر سال بر اساس کار کارشناسان پروانه‌دار تعیین و به‌روزرسانی می‌شود و هر بخش، مانند بخش سوختگی، روان، جراحی، داخلی، مسمومیت، نوزادان و آی سی یو، بسته به نیازهای مراقبتی و میزان حضور پرستار در طول ۲۴ ساعت، ارزش نسبی خاص خود را دارد.

مدیر خدمات پرستاری دانشگاه علوم پزشکی زنجان ادامه می دهد: پس از سال‌ها آزمایش در دانشگاه‌ها و بیمارستان‌های کشور، این ارزش‌ها به تدریج اصلاح و بهبود یافته است.

این تعرفه‌ها در حال حاضر، حدود ۱۷۰ درصد نسبت به سال‌های اولیه افزایش یافته و تعداد بسته‌های مراقبتی از ۱۷ به ۵۲ بسته رسیده که نشان‌دهنده توسعه و تنوع در خدمات پرستاری است.

وی اضافه می کند: این تعرفه‌ها در حال حاضر، حدود ۱۷۰ درصد نسبت به سال‌های اولیه افزایش یافته و تعداد بسته‌های مراقبتی از ۱۷ به ۵۲ بسته رسیده که نشان‌دهنده توسعه و تنوع در خدمات پرستاری است.

اسکندری می افزاید: با اجرای این سیستم، پرستاران از وابستگی کامل به کارکرد سایر گروه های پزشکی خارج شده و صاحب درآمد مستقل شده اند؛ به این معنا که در گذشته، پرستار تنها بخشی از کار پزشک را انجام می‌داد و دریافتیش وابسته به آن بود، اما اکنون درآمد پرستار بر اساس فعالیت خودش و حضور مستقیم در بالین بیمار در بخش‌های مختلف تعیین می‌شود.

وی اظهار می کند: تعرفه پرستاری، فشار مالی بر بیماران وارد نمی کند، زیرا هزینه‌های مربوط به خدمات پرستاری قبلا به شکل دیگری پرداخت می‌شد و اکنون با سرجمع تعرفه های پزشکی کسر شده و با عنوان تعرفه پرستاری از بیماران دریافت می شود.

مدیر پرستاری دانشگاه علوم پزشکی زنجان ادامه می دهد: در بخش اورژانس، تعرفه مراقبت بر اساس سطح وضعیت بیمار (سطوح یک تا سه تریاژ) پرداخت شده و توزیع درآمد بین پرستاران بر اساس امتیازات فعالیت و سایر متغیرها بر اساس دستورالعمل انجام می‌شود.

وی اضافه می کند: امتیازها بر اساس میزان فعالیت، حضور، مدرک تحصیلی و سابقه پرستار جمع‌آوری و محاسبه می‌شود و هر پرستار بر اساس این امتیازات، سهمی از درآمد را کسب می‌کند.

اسکندری خاطر نشان می کند: در حال حاضر، در اغلب استان‌ها، پرداخت‌ها به روز و به موقع انجام می‌شود، اما در استان زنجان با وجود تلاش‌های که توسط تیم مدیریتی و شخص ریاست دانشگاه صورت می گیرد، معوقات پرداختی پرستاران زیاد است؛ به طوریکه معوقات پرداخت تعرفه، ۱۰ ماه است و این موضوع، نارضایتی و اعتراض بحق پرستاران را در پی داشته است.

فاصله قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری تا حد ایده آل

مدیر پرستاری بیمارستان آیت الله موسوی زنجان نیز با اشاره به اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری ادامه می دهد: این قانون در آغاز اجرای خود در سال ۱۴۰۱ با مشکلات و چالش هایی مواجه بود، اما اکنون با نظر سنجی مراکز بیمارستانی و دانشگاه های علوم پزشکی روند تکاملی خود را طی می کند.

امی افشاریان که سابقه ۲۴ سال خدمت در بخش های مختلف پرستاری را در کارنامه فعالیتی خود دارد، می افزاید: تلاش شده است با احصا مشکلات و اعمال نظرات، قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری در سال ۱۴۰۵ روند مطلوبتری را طی کند.

وی با بیان اینکه هم اکنون و با اجرای این قانون ماهانه یک تعرفه پرداختی انجام می شود، اظهار می کند: هر چند حرکت های رو به رشدی در پرداختی ها از سوی دانشگاه علوم پزشکی در حال انجام است اما در مقایسه با میانگین کشوری عقب هستیم.

افشاریان با بیان اینکه هر چند شرایط اقتصادی مشکلاتی را در میزان پرداختی تعرفه ها رقم زده است، افزود: هرچند مبلغ پرداختی ها پایین است اما امیدوار به بهبود شرایط هستیم و تحقق این مساله می تواند چشم انداز بسیار خوبی را فراهم کند.

وی با بیان اینکه قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری از جمله مطالبات به حق گروه های هدف بوده است، اضافه می کند: طی سال های مختلف قرار بود این قانون زودتر اجرا شود اما هر دفعه بنا به دلایلی به تعویق افتاد.

مدیر پرستاری بیمارستان آیت الله موسوی زنجان با بیان اینکه قرار بود تعرفه ها به ازای هر کار پرستاری پرداخت شود، ادامه می دهد: مساله مهم این است که عمده درآمد بیمارستان ها به واریزی سازمان های بیمه گری وابسته است و تاخیر بیشتر آن درپرداختی به هنگام تعرفه ها بسیار اثر دارد.

اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری تا حد ایده آل فاصله دارد ولی با اجرای این قانون به میزان ۷۰ درصد مطالبات و اهداف مد نظر قشر پرستاران محقق شده است.

وی با تاکید بر اینکه اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری تا حد ایده آل فاصله دارد، اظهار می کند: با اجرای این قانون حدود ۷۰ درصد مطالبات و اهداف مد نظر پرستاران محقق شده اما تا رسیدن به حد ایده آل فاصله داریم که در این صورت تا ۹۰ درصد هم می توان رضایت بخشی را فراهم کرد.

افشاریان با بیان اینکه هنوز اعمال تعرفه گذاری بر برخی خدمات ادامه دارد، می افزاید: این موارد که حتی در قانون لحاظ نشده بود، شناسایی و به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی منعکس شده است.

وی با تاکید بر اینکه اجرای کامل و شفاف قانون می تواند برای همکاران پرستاری موثر و قابل تفهیم باشد، خاطر نشان می کند: به عنوان مثال دریافت تعرفه به ازای خدمات صورت گرفته با بیان جزئیات آن به صورت ساده می تواند برای یک پرستار قابل فهمتر باشد.

مدیر پرستاری بیمارستان آیت الله موسوی زنجان با بیان اینکه اجرای هرچه بهتر این قانون می تواند از ترک کار پرستاران به میزان زیادی جلوگیری کند، اضافه می کند: در حال حاضر بیمارستان های کشور با کمبود جدی پرستار مواجه هستند که عمده دلایل آن به مسائل اقتصادی و میزان دریافتی باز می گردد.

وی با بیان اینکه پرستاران با سابقه کار بالا به خاطر مسائل یاد شده خانه نشینی را بر کار و فعالیت ترجیح داده اند، اظهار می کند: به طور حتم شفاف سازی و اجرای مطلوب قانون تعرفه گذاری خدمات، مسیر بازگشت آنان را بیش از گذشته فراهم می کند.

نبود شفافیت کافی تعرفه گذاری خدمات پرستاری

یک پرستار بیمارستان ولی عصر(عج) زنجان نیز با بیان اینکه از سال ۹۶ تاکنون در بخش های مختلف بیمارستانی مشغول به کار است، ادامه می دهد: این شغل سختی ها و دشواری های خاص خود را دارد و باید با عشق و علاقه آن را ادامه داد.

محمد رستم پور با بیان اینکه پیش از این، یکی از مشکلات این شغل، نبود تعرفه گذاری خدمات پرستاری بود، اضافه می کند: در سال های گذشته این قانون در نهادهای قانونگذاری و مجلس با چالش هایی مواجه بود که با همت متولیان امر به ویژه از سال گذشته اجرایی شد.

وی با بیان اینکه متاسفانه با اجرای این قانون به نظر می رسد تعرفه های پرداختی آنگونه که باید و شاید به خوبی عملیاتی نمی شود، اظهار می کند: این موضوع هم اکنون با ابهاماتی مواجه است چرا که دریافتی تعرفه خدمات چندان رضایتخش نیست.

این پرستار بخش آنکلوژی بیمارستان ولی عصر(عج) زنجان با بیان اینکه پیش از این تعرفه پرداختی پرستاران برای گروه های دیگری نظیر پزشکان محاسبه می شد، ادامه می دهد: قشر پرستاران تصور می کردند با اجرای این قانون وضعیت بهتری را شاهد باشند اما پرداختی تعرفه ها چندان خوب نیست.

یکی از مطالبات جدی پرستاران با اجرای این قانون شفاف سازی پرداختی هاست.

وی با بیان اینکه یکی از مطالبات جدی پرستاران با اجرای این قانون شفاف سازی پرداختی هاست، خاطر نشان می کند: پیشنهاد بر این است این پرداختی تعرفه در فیش حقوقی ثبت شود که برای چه خدمتی بوده است که همین مساله می تواند آن را قابل فهمتر کند.

رستم پور با بیان اینکه نبود شفاف سازی به نارضایتی ها منجر می شود، ابراز امیدواری می کند: اجرای قانون با رفع مسائل به نحو خوبی انجام گیرد که تحقق آن در خدمت رسانی ها بسیار موثر خواهد بود.