دیابت فقط یک بیماری مزمن نیست بلکه به‌ تدریج به یکی از مهمترین شاخص‌های سنجش کارآمدی نظام‌های سلامت جهان تبدیل شده و توان یک نظام سلامت در پیشگیری، شناسایی به‌ موقع، درمان مستمر و کنترل عوارض آن، نشان می‌دهد که آن نظام سلامت تا چه اندازه در مدیریت بیماری‌های مزمن، عدالت در دسترسی به خدمات و ارتقای سواد سلامت جامعه موفق عمل کرده است.

 بر اساس تحقیقات، شیوع دیابت در بزرگسالان ایرانی حدود ۱۴.۲ درصد شده و حدود ۷.۵ میلیون نفر مبتلا به دیابت و حدود ۹ میلیون نفر در مرحله پیش دیابت قرار دارند همچنین مطابق آمارهای فدراسیون بین المللی دیابت تا سال ۲۰۵۰ میلادی، از هر ۸ بزرگسال، یک نفر به دیابت مبتلا خواهد شد که این میزان تقریبا برابر با ابتلای ۸۵۳ میلیون نفر به این بیماری است.

«علیرضا رئیسی» معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دراین زمینه گفت: عوامل مختلفی وجود دارد که یک سیستم سلامت بتواند به درستی کار کند تا یک بیماری مثل دیابت کنترل شود. از طرفی باید میزان از کار افتادگی‌ها را هم در نظر گرفت. نمی‌توان یک خانواده ایرانی پیدا کرد که حداقل یک نفر در آن خانواده دچار دیابت نباشد.

ایرانیان به طور میانگین، بین ۱۵۰۰ تا ۱۷۰۰ کالری اضافه مصرف می‌کنند که این کالری اضافه با چاقی و مشکلات دیگر مشاهده می‌شود.
 
ماهیانه حدود ۹ تا ۱۰ دلار برای افراد مبتلا به دیابت وابسته به انسولین، ارز تخصیص داده می‌شود؛ همچنین بیمه‌ها هم بخشی از هزینه را پوشش می‌دهند. در مقابل پیشگیری از عوارض بسیار خطرناک و هزینه‌های بیماری مزمن دیابت، هزینه حدود ۱۰ دلاری ماهیانه برای فرد مبتلا به دیابت، معقول است.

«علیرضا استقامتی» فوق تخصص غدد و رئیس دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت که دیابت یک بیماری ساده قند خون نیست و در واقع، دیابت سنسور نظام سلامت محسوب می‌شود و اگر کشوری یا سیستم سلامت بتواند دیابت را به خوبی کنترل کند، یعنی نظام سلامت کارآمد است.

سواد سلامت یک کلمه است اما اجرا و نهادینه کردن آن ساده نیست. نمی‌توانیم به مردم بگوییم ورزش کنید اما ابزار آن آماده نباشد. نمی‌توان در محیطی که روی در و دیوار آن، غذاهای ناسالم تبلیغ می‌شود، بگوییم از غذاهای سالم استفاده کنید.

 اگر کسی شیرینی مصرف کند و سپس دچار چاقی شود، خطر ابتلا به دیابت بالا می‌رود اما این طور نیست که اگر کسی شیرینی بخورد، مبتلا به دیابت می‌شود. اصولا مصرف شیرینی توصیه نمی‌شود اما باید بدانیم که دیابت یک بیماری پیچیده ژنتیکی است که به عوامل متعددی ارتباط دارد و یکی از موارد، چاقی است.

بهترین توصیه درباره دیابت، اصلاح سبک زندگی و تغذیه و میزان مصرف کالری مناسب است. موضوعی که در زندگی ایرانیان چندان به درستی رعایت نمی‌شود و البته دلایل مختلف فرهنگی و اقتصادی هم دارد ولی درباره دیابت، همه چیز به آزمایش قند خون محدود نمی‌شود و باید هشدارها را جدی گرفت و ابتدا سبک زندگی و تغذیه را اصلاح کرد.