گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، امیررضا غلامی، فعال حوزه تعلیم و تربیت: ۱۶ آذر اگر صرفاً در سطح یک مناسبت دانشجویی متوقف شود، به تدریج از معنای واقعی خود تهی می‌گردد. دانشگاه با «روز» زنده نمی‌ماند؛ با مسئله زنده است. امروز بیش از همیشه، مسئله‌ی دانشگاه نه کمبود مناسبت‌ها، بلکه کمبود دغدغه‌مندی اصیل است؛ دغدغه‌ای که بتواند هم «واقعیت میدان» را بشناسد و هم برای «آینده» فکر بسازد. دانشگاه زمانی دانشگاه است که بازگشت کند به مفهوم مسئله. و دانشجو زمانی دانشجو است که مسئله‌مند باشد؛ یعنی بتواند تفاوت میان «هیجان» و «مسئولیت»، میان «جنجال» و «فهم»، و میان «گفتمان» و «موج» را تشخیص بدهد.

در زیست‌جهان امروز که روایت‌ها هر ساعت دگرگون می‌شوند و مسئله‌های جعلی به سرعت نور در شبکه‌های اجتماعی بازتولید می‌شوند، بزرگ‌ترین رسالت دانشجو دقت است؛ دقت در تحلیل، در انتخاب میدان، در اینکه چه می‌گوید، چگونه می‌گوید و چرا می‌گوید.

دانشجوی دغدغه‌مند نه اسیر پروپاگاندا می‌شود و نه تبدیل به محافظه‌کارِ بی‌هزینه. او می‌فهمد کجا باید ایستاد و می‌داند هر ایستادنی لزوماً با فریاد همراه نیست. گاهی اوج کنشگری در توانایی پرسیدن یک سؤال درست است؛ سؤالی که نظام تصمیم‌گیری را ناچار کند فکر کند، نه اینکه صرفاً واکنش نشان دهد.

اگر دانشگاه می‌خواهد امروز نقش‌آفرینی کند، باید سه بازتعریف بنیادین را بپذیرد:

۱. بازتعریف نقد

نقد، برآیند خشم، عجله یا هیجان نیست.

نقد، محصول فهم، تامل و عمق است.

دانشگاه باید کارخانه تولید نقد باشد، نه بازتولیدکننده حاشیه.

نقد واقعی، نه تخریب می‌کند و نه تطهیر؛ بلکه روشن می‌کند.

۲. بازتعریف عدالت‌خواهی

عدالت‌خواهی یعنی دیدن ساختار، فهم سازوکارها، و مطالبه‌گری با عقلانیت.

عدالت‌خواهی اگر از تحلیل تهی شود، تبدیل می‌شود به شعار.

دانشجوی دغدغه‌مند عدالت را به «تئوری مصرفی» یا ابزار هویت‌سازی لحظه‌ای تبدیل نمی‌کند.

او عدالت را یک فرایند می‌داند، نه یک هیجان گذرا.

۳. بازتعریف امید

امید واقعی از درک ظرفیت‌ها، فرصت‌ها و مسیرهای اصلاح می‌آید؛ نه از پاک‌کردن مشکلات، نه از توجیه آن‌ها و نه از انکار واقعیت.

امید، ادعا نیست؛ مسیر است، برنامه است، عقلانیت است.

پرسش اصلی

روز دانشجو باید تبدیل شود به لحظه‌ای برای بازنگری یک پرسش اساسی و قدیمی:

دانشجو امروز چه «مسئله‌ای» را برای آینده کشور نمایندگی می‌کند؟

اگر دانشگاه برای این پرسش پاسخی روشن و معتبر نسازد، دیگران برایش مسئله خواهند ساخت.

و دانشگاهی که مسئله‌اش را خودش تعریف نکند، دیر یا زود نقش‌آفرینی‌اش را از دست می‌دهد و تبدیل می‌شود به مصرف‌کننده‌ای از روایت‌هایی که بیرون از آن ساخته می‌شود.

۱۶ آذر نه تنها یادآور تاریخ دانشگاه است، بلکه یادآور این حقیقت است که آینده از دانشگاه آغاز می‌شود؛ البته اگر دانشگاه مسئله داشته باشد.

*انتشار یادداشت‌ها به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.