به گزارش خبرگزاری ایمنا، یادگیری دیجیتال مفهوم سنتی مدرسه را بازتعریف کرده و آن را از یک فضای محدود به یک شبکه گسترده بدل ساخته است؛ در گذشته، مدرسه به چهاردیواری کلاس و حضور فیزیکی معلم و دانشآموز وابسته بود، اما امروز هر خانه، کتابخانه یا حتی کافهای با اتصال به اینترنت میتواند به محیط آموزشی تبدیل شود. این تغییر نه تنها مرزهای جغرافیایی را از میان برداشته، بلکه زمان را نیز انعطافپذیر کرده است و دانشآموزان میتوانند در هر نقطهای از جهان، بدون نیاز به جابهجایی، به آموزش باکیفیت دسترسی داشته باشند و چنین تحولی، آموزش را به تجربهای سیال، جهانی و همگانی تبدیل کرده است.
فناوریهای نو مانند واقعیت افزوده (AR) و واقعیت مجازی (VR) یادگیری را از سطح متن و تصویر فراتر برده است و دانشآموزان میتوانند در محیطهای شبیهسازیشده آزمایشهای علمی انجام دهند، به موزههای تاریخی سفر مجازی یا حتی در کلاسهای زبان با همسالان خارجی تمرین کنند. این تجربهها نه تنها جذابیت یادگیری را افزایش میدهد، بلکه عمق درک مفاهیم را نیز بیشتر میکند، به عنوان مثال، مشاهده سهبعدی ساختار مولکولها یا بازدید مجازی از تختجمشید، تجربهای است که کتابهای درسی قادر به انتقال آن نیستند و یادگیری دیجیتال با این ابزارها، آموزش را به تجربهای چندحسی و واقعیتر بدل میسازد.
یادگیری دیجیتال جایگاه معلم را از یک انتقالدهنده دانش به یک راهنما و تولیدکننده محتوا ارتقا داده است. معلم امروز میتواند درسهای خود را در قالب ویدئو، پادکست یا دوره آنلاین منتشر کند و مخاطبانی فراتر از کلاس خود داشته باشد. این تحول، حرفه معلمی را به عرصهای جهانی وارد کرده است بهگونهای که یک معلم در ایران میتواند دانشآموزانی در اروپا یا آفریقا داشته باشد و علاوه بر این، معلمان باید مهارتهای جدیدی مانند طراحی محتوای دیجیتال، مدیریت کلاس آنلاین و استفاده از ابزارهای تحلیلی را بیاموزند، بنابراین نقش آنان بیش از گذشته به خلاقیت، نوآوری و توانایی ارتباطی وابسته شده است.
یادگیری دیجیتال میتواند به کاهش نابرابریهای آموزشی کمک کند؛ در جوامعی که مدارس با کیفیت پایین یا کمبود معلم دارند، منابع آنلاین میتواند جایگزین یا مکمل آموزش سنتی باشد و دانشآموزان مناطق محروم یا دورافتاده میتوانند به همان محتوایی دسترسی داشته باشند که در مدارس پیشرفته ارائه میشود. این دسترسی برابر، فرصتی برای ارتقای عدالت آموزشی و شکستن چرخههای محرومیت فراهم میآورد، البته تحقق این هدف نیازمند زیرساختهای ارتباطی پایدار و حمایت است، زیرا بدون اینترنت پرسرعت و ابزارهای دیجیتال، یادگیری دیجیتال تنها به امتیازی برای طبقات مرفه تبدیل خواهد شد.
یادگیری دیجیتال تنها یک ابزار کمکی نیست و به عنوان یک زیستبوم آموزشی جدید شناخته میشود / فراهم شدن امکان یادگیری همزمان و غیرهمزمان در یادگیری دیجیتال
فاطمه خدادادی، روانشناس بالینی با بیان اینکه یادگیری دیجیتال دیگر تنها یک ابزار کمکی نیست، بلکه به عنوان یک زیستبوم آموزشی جدید شناخته میشود، به خبرنگار ایمنا میگوید: در این زیستبوم، دانشآموزان نه تنها مصرفکننده دانش، بلکه تولیدکننده محتوا هستند و آنها میتوانند پروژههای خود را در قالب ویدئو، پادکست یا وبلاگ منتشر کنند و به بخشی از جریان دانش جهانی تبدیل شوند.
وی میافزاید: یکی از ویژگیهای برجسته یادگیری دیجیتال، امکان یادگیری همزمان و غیرهمزمان است و دانشآموزان میتوانند در کلاسهای زنده آنلاین شرکت کنند یا در هر زمان به محتوای ضبطشده دسترسی داشته باشند. این انعطافپذیری به آنها اجازه میدهد مسیر یادگیری را با شرایط فردی و خانوادگی خود هماهنگ کنند.
روانشناس بالینی با بیان اینکه یادگیری دیجیتال فرصتهای همکاری بینالمللی را فراهم میآورد، تصریح میکند: دانشآموزان میتوانند در پروژههای مشترک با همسالان خود در کشورهای دیگر مشارکت کنند، فرهنگهای مختلف را بشناسند و مهارتهای ارتباطی بینفرهنگی را تقویت کنند و چنین تجربههایی، آموزش را از مرزهای جغرافیایی فراتر میبرد.
یادگیری دیجیتال نیازمند سواد رسانهای و دیجیتال است / آینده آموزش در گرو ترکیب خلاقیت انسان با توانمندیهای فناوری است
خدادادی با اشاره به اینکه از منظر فناوری، هوش مصنوعی و تحلیل دادهها نقش مهمی در یادگیری دیجیتال دارند، ادامه میدهد: سامانههای هوشمند میتوانند الگوهای یادگیری دانشآموزان را شناسایی کنند و پیشنهادهای شخصیسازیشده ارائه دهند و این امر باعث میشود آموزش نه تنها کارآمدتر، بلکه عمیقتر و متناسبتر با نیازهای فردی باشد.
وی با بیان اینکه یادگیری دیجیتال نیازمند سواد رسانهای و دیجیتال است، میگوید: دانشآموزان باید بیاموزند چگونه منابع معتبر را از اطلاعات نادرست تشخیص دهند، امنیت آنلاین خود را حفظ و از فناوری بهصورت مسئولانه استفاده کنند و این مهارتها به اندازه دروس سنتی اهمیت دارند و باید بخشی از برنامه آموزشی باشند.
روانشناس بالینی با تاکید بر اینکه آینده آموزش در گرو ترکیب خلاقیت انسانی با توانمندیهای فناوری است، اضافه میکند: یادگیری دیجیتال میتواند بستری برای پرورش تفکر انتقادی، نوآوری و مهارتهای اجتماعی باشد، به شرط اینکه مدارس و خانوادهها رویکردی متوازن و آگاهانه در استفاده از آن اتخاذ کنند و این مسیر، آموزش را به تجربهای پویا و جهانی بدل خواهد کرد.
یادگیری دیجیتال چه فوایدی دارد؟ / دسترسی برابر به منابع آموزشی و ارتقای عدالت در یادگیری
ریحانه صادقی، روانشناس و مشاور خانواده و عضو سازمان نظام روانشناسی کشور با بیان اینکه یادگیری دیجیتال به مجموعهای از روشها و ابزارهای آموزشی گفته میشود که با استفاده از فناوریهای نوین، فرایند یادگیری را از شکل سنتی کلاس درس فراتر میبرد، به خبرنگار ایمنا میگوید: این شیوه شامل استفاده از رایانهها، تلفنهای هوشمند، اینترنت و پلتفرمهای آموزشی آنلاین است که امکان دسترسی گستردهتر و انعطافپذیرتر به منابع علمی را فراهم میکند.
وی با بیان اینکه یکی از مهمترین مزایای یادگیری دیجیتال، دسترسی برابر به منابع آموزشی است، میافزاید: دانشآموزان در مناطق دورافتاده یا با امکانات محدود میتوانند از طریق اینترنت به همان محتوایی دسترسی داشته باشند که در مدارس پیشرفته ارائه میشود و این امر به کاهش شکاف آموزشی و ارتقای عدالت در یادگیری کمک میکند.
روانشناس و مشاور خانواده و عضو سازمان نظام روانشناسی کشور با بیان اینکه یادگیری دیجیتال همچنین فرصت شخصیسازی آموزش را فراهم میسازد، تصریح میکند: پلتفرمهای هوشمند میتوانند مسیر یادگیری هر دانشآموز را بر اساس تواناییها، علاقهها و سرعت یادگیری او تنظیم کنند. این ویژگی باعث میشود دانشآموزان احساس کنند آموزش مطابق نیازهای آنها طراحی شده است و انگیزه بیشتری برای ادامه مسیر داشته باشند.
یادگیری دیجیتال مهارتهای قرن بیستویکم را تقویت میکند / یادگیری دیجیتال را میتوان به عنوان مکملی ارزشمند برای آموزش سنتی تلقی کرد
صادقی با اشاره به اینکه از سوی دیگر، یادگیری دیجیتال مهارتهای قرن بیستویکم را تقویت میکند، ادامه میدهد: دانشآموزان علاوه بر محتوای درسی، با ابزارهای دیجیتال، جستوجوی آنلاین، کار گروهی در فضای مجازی و تولید محتوا آشنا میشوند و این مهارتها نه تنها در دوران تحصیل بلکه در آینده شغلی آنان نیز نقش کلیدی ایفا خواهد کرد.
وی با بیان اینکه یادگیری دیجیتال چالشهایی نیز به همراه دارد، میگوید: وابستگی به اینترنت و ابزارهای دیجیتال ممکن است برای خانوادههایی با محدودیت اقتصادی مشکلساز شود، همچنین خطراتی مانند حواسپرتی ناشی از شبکههای اجتماعی یا کاهش تعامل حضوری با معلمان و همسالان از جمله دغدغههای جدی در این حوزه است.
روانشناس و مشاور خانواده و عضو سازمان نظام روانشناسی کشور اضافه میکند: به طور کلی، یادگیری دیجیتال را میتوان به عنوان مکملی ارزشمند برای آموزش سنتی دانست و ترکیب کلاس حضوری با ابزارهای دیجیتال، رویکردی موسوم به یادگیری ترکیبی را شکل میدهد که هم مزایای تعامل انسانی و هم امکانات فناوری را در بر دارد و آینده آموزش بهطور قطع در گرو استفاده هوشمندانه و متعادل از این دو شیوه خواهد بود.
یادگیری دیجیتال دانشآموزان را به سمت خودمدیریتی سوق میدهد و آنها باید زمان خود را تنظیم، اهداف یادگیری شخصی تعیین کنند و مسئولیت بیشتری در مسیر آموزشی خود بپذیرند و این ویژگی، آنان را برای زندگی مستقل، دانشگاهی و حرفهای آینده آماده میسازد، به عنوان مثال، دانشآموزی که در یک دوره آنلاین شرکت میکند، باید خود تصمیم بگیرد چه زمانی مطالعه کند، چگونه تمرینها را انجام دهد و چه منابعی را تکمیل کند. چنین تجربهای حس مالکیت بر یادگیری را تقویت میکند و آنان را به یادگیرندگان مادامالعمر تبدیل میسازد.
محیط دیجیتال پر از محرکهای متنوع است که این تنوع میتواند تمرکز دانشآموزان را مختل کند و یادگیری را سطحی سازد، بسیاری از دانشآموزان هنگام مطالعه آنلاین با وسوسه پیامرسانها یا ویدئوهای سرگرمکننده مواجه میشوند و مسیر یادگیری آنها قطع میشود، بنابراین آموزش مهارتهای مدیریت توجه و استفاده مسئولانه از فناوری، بخش جداییناپذیر یادگیری دیجیتال است. مدارس و خانوادهها باید راهکارهایی مانند تعیین زمان مشخص برای مطالعه، استفاده از نرمافزارهای مدیریت زمان و آموزش خودکنترلی را در برنامههای آموزشی بگنجانند.
یادگیری دیجیتال تنها زمانی موفق خواهد بود که دانشآموزان به سواد رسانهای مجهز باشند. آنها باید توانایی تشخیص منابع معتبر، حفظ امنیت آنلاین و استفاده اخلاقی از فناوری را داشته باشند و این مهارتها به اندازه دروس سنتی اهمیت دارند و باید در برنامه درسی مدارس گنجانده شوند، به عنوان مثال، دانشآموزی که در حال تحقیق آنلاین است باید بتواند تفاوت میان یک مقاله علمی معتبر و یک وبلاگ شخصی بدون پشتوانه را تشخیص دهد، همچنین باید بداند چگونه از اطلاعات شخصی خود محافظت کند و در برابر تهدیدهای سایبری ایمن بماند.
آینده آموزش در گرو ترکیب خلاقیت انسانی با توانمندیهای فناوری است و اگر فناوری بهعنوان مکملی برای تعامل انسانی و خلاقیت به کار رود، آموزش میتواند به تجربهای پویا، جهانی و الهامبخش بدل شود. یادگیری دیجیتال نه تنها آینده دانشآموزان، بلکه آینده جوامع را شکل خواهد داد و مسیر توسعه پایدار را هموار میکند و در این چشمانداز، معلم و فناوری در کنار هم قرار میگیرند و فناوری ابزار ارائه و تحلیل را فراهم میآورد و معلم با خلاقیت و ارتباط انسانی، روح آموزش را زنده نگه میدارد که این همافزایی میتواند آموزش را به تجربهای متوازن، انسانی و فناورانه تبدیل کند.
source