به گزارش پایگاه خبری بورس پرس،
مجید تخت روانچی در چهارمین همایش بین المللی مطالعات ایران معاصر درباره ایران و جهان پس از جنگ ۱۲ روزه، اعلام کرد: در خصوص علت آغاز جنگ نمی توان یک روایت قطعی را پذیرفت. چنین کاری از نظر علمی و تاریخی نادرست است.
با آغاز دولت ترامپ، نامه‌ای با پیشنهاد مذاکره به رهبر انقلاب ارسال و اعلام شده بود اگر مذاکره نتیجه ندهد، جنگ آغاز خواهد شد. ایران مذاکره غیر مستقیم را پذیرفت اما طرف مقابل خواهان مذاکره مستقیم بود که دلایل این خواسته برای ایران روشن است.
مذاکره مستقیم زمانی مؤثر است که دو طرف از موضع برابر وارد گفت و گو شوند و فضای آرامی حاکم باشد اما در مورد آمریکا چنین شرایطی وجود نداشت. متن نامه و رفتار مقامات آمریکایی نشان می داد با روی کار آمدن ترامپ، تصور می کردند جهان نیازمند وی است و ایران باید طبق خواسته های وی عمل کند. ایران در چنین فضایی تصمیم گرفت پاسخ دهد اما مذاکره را بصورت غیر مستقیم پیش ببرد.
آمریکا پیام را از طریق امارات منتقل کرد و ایران از طریق عمان پاسخ داد. مذاکرات در 5 دور ادامه یافت اما دو روز مانده به دور ششم، جنگ آغاز و موجب شگفتی جهان و حتی خبرنگاران آمریکایی شد. واشنگتن در طول مذاکرات به ظاهر آماده همکاری بود اما در عمل با بازی‌های زبانی و رفتار متناقض تلاش کرد اهداف مدنظر را پیش ببرد. ترامپ ابتدا خواستار توقف کامل غنی‌سازی شد و پس از مخالفت ایران، خواسته‌های دیگری مطرح کرد. در نهایت برای اینکه به نتیجه نرسید به زور متوسل شد.
ایران انتظار نداشت مذاکرات به سرعت به نتیجه برسد. مذاکرات بین المللی همواره با فراز و نشیب همراه است. ایران به دیپلماسی باور دارد اما دیپلماسی‌ای که بر پایه احترام متقابل و برابری باشد. هیچکس در چنین شرایطی، خواهان جنگ نیست و گفت و گو ترجیح داده می شود به شرطی که طرفین نخواهند دیدگاه را تحمیل کنند.
آمریکا نتوانست خواسته های نامشروع را پیش ببرد و به همین دلیل به گزینه نظامی روی آورد. این پرسش مطرح است که آیا از ابتدا هدف جنگ بود یا در میانه راه تصمیم را تغییر دادند یا نقش اسرائیل در این روند چه بود یا آیا مخالفت آنها از ابتدا وجود داشت یا طرحی مشترک با تقسیم وظایف در جریان بود.
نمی توان با قطعیت به این پرسش ها پاسخ داد اما به نظر می رسد یکی از دلایل توسل به جنگ، ناکامی در دستیابی به خواسته هایی بود که شامل تعطیلی کامل برنامه هسته‌ای ایران می شد. آمریکا در مقاطعی با تطمیع و در مواردی با تهدید تلاش کرد ایران را به عقب نشینی وادار کند اما با توجه به سرمایه گذاری های گسترده در این حوزه، چنین خواسته ای قابل پذیرش نبود. برای ایران تفاوتی ندارد که طرف مقابل از شرق یا غرب باشد. اصل، غیر قابل قبول بودن خواسته است.
ایران در این مسیر شهدای بسیاری تقدیم کرده و کسانی که در جریان فعالیت های هسته‌ای یا مقابله با خرابکاری‌ها جان باخته‌اند. این برنامه، دستاوردی علمی و ملی است که از دل رشد کرده و به سطح جهانی رسید. اگر گفته شود آن را تعطیل کن تا امتیازاتی داده شود یا در صورت عدم تعطیلی تهدیدهایی مطرح شود، اساساً زبان مشترکی برای مذاکره باقی نمی ماند.
گفت و گو زمانی نتیجه می‌دهد که ابتدا درک مشترک و زبان مشترک میان طرفین شکل بگیرد. اگر یکی را در موضع قدرت ببیند، مسیر مذاکره منحرف می‌شود و نتیجه‌ای حاصل نخواهد شد.
انتهای پیام
source