به گزارش راهبرد معاصر؛ روز عرفه ۱۴۰۴ مطابق با پنج‌شنبه، ۱۵ خرداد ۱۴۰۴ هجری شمسی تعیین شده است. روز عرفه که نهم ذی‌الحجه نام دارد، یکی از پرفضیلت‌ترین روزهای سال برای مسلمانان محسوب می‌شود. این روز نه تنها مقدمه‌ای برای ورود به عید قربان است، بلکه جایگاه ویژه‌ای در عرفان اسلامی دارد؛ به‌ویژه با قرائت دعای عرفه امام حسین (ع) که محتوای عمیقی از معرفت، توحید و تضرع در پیشگاه خداوند را در خود جای داده است. آمادگی معنوی برای این روز از شب قبل آغاز می‌شود و میلیون‌ها نفر در سراسر جهان با دل‌هایی آکنده از امید، به استقبال آن می‌روند.

تاریخ دقیق روز عرفه ۱۴۰۴ و مبنای شرعی آن

در تقویم رسمی عربستان سعودی، که مبنای شرعی برای مناسک حج و تعیین ایام خاص مذهبی از جمله روز عرفه است، نهم ذی‌الحجه ۱۴۴۶ قمری برابر با پنج‌شنبه، ۱۵ خرداد ۱۴۰۴ شمسی و ۵ ژوئن ۲۰۲۵ میلادی اعلام شده است. این تاریخ برای مسلمانان سراسر جهان، به‌ویژه زائران خانه خدا و مشتاقان زیارت کربلای معلی، زمان قطعی و رسمی انجام اعمال روز عرفه محسوب می‌شود. از آنجا که انجام اعمال حج، وقوف در عرفات و خواندن دعای عرفه، همگی به تقویم قمری و رؤیت هلال ماه در سرزمین وحی وابسته‌اند، تاریخ عرفه در عراق نیز دقیقاً بر همین اساس تعیین می‌شود.

جدول زمان‌بندی روز عرفه ۱۴۰۴ در تقویم‌های مختلف:

کربلا؛ مقصدی الهی در روز عرفه

شهر کربلا در روز عرفه به یکی از روحانی‌ترین نقاط عالم تبدیل می‌شود. میلیون‌ها نفر از شیعیان از کشورهای مختلف اسلامی، به‌ویژه ایران، عراق، لبنان، پاکستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس در این روز به زیارت حرم امام حسین(ع) مشرف می‌شوند. اهمیت این روز در کربلا تنها به دلیل هم‌زمانی با وقوف در عرفات نیست، بلکه فضایل خاصی که در روایات اهل‌بیت(ع) درباره زیارت امام حسین(ع) در این روز آمده، باعث تمایز آن شده است.

دانلود صوت دعای عرفه

سه دلیل برجسته برای عظمت روز عرفه در کربلا

۱. برتری زیارت امام حسین(ع) نسبت به وقوف در عرفات
در برخی روایات از امام صادق(ع) نقل شده است که زیارت امام حسین(ع) در روز عرفه فضیلتی بالاتر از حضور در عرفات دارد. این سخن در میان شیعیان باعث شده که حضور در کربلا در این روز، به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین فرصت‌های معنوی سال قلمداد شود.

۲. استجابت دعا در جوار حرم حسینی
در منابع دینی آمده است که دعاهایی که در کنار ضریح امام حسین(ع) خوانده می‌شوند، به‌ویژه در روز عرفه، احتمال اجابت بیشتری دارند. فضای اشک و نیایش در میان‌حرمین، حالتی معنوی و متفاوت ایجاد می‌کند که آن را از هر مکان دیگری متمایز می‌سازد.

۳. تجمع میلیونی زائران و احیای عرفه به‌صورت جمعی
در روز عرفه، فضای کربلا مملو از زائران می‌شود که دعای عرفه را به‌صورت جمعی در میان‌حرمین و صحن‌های مطهر می‌خوانند. این اتحاد در دعا و نیایش، جلوه‌ای از امت اسلامی و فرهنگ انتظار را به نمایش می‌گذارد.

اعمال و آداب روز عرفه ویژه زائران کربلا

برای بهره‌گیری هرچه بیشتر از برکات روز عرفه، انجام اعمال خاصی توصیه شده است که در این روز انجام آنها در کربلا فضیلتی دوچندان دارد. برنامه‌ای پیشنهادی برای این روز به‌شرح زیر است:

• صبح:
  روزه‌داری، خواندن زیارت عاشورا، استغفار ابتدایی

• ظهر:
  اقامه نماز ظهر و عصر، شروع قرائت دعای عرفه

• عصر:
  ادامه دعای عرفه با حال و هوای اشک و دعا

• غروب:
  مناجات، نماز، دعا برای دیگران، ذکر «اللهم اغفرلی» تا اذان مغرب

فلسفه و محورهای فکری دعای عرفه از نگاه امام حسین(ع)

اگرچه متن دعای عرفه در این گزارش ذکر نمی‌شود، اما بررسی محتوای آن نشان می‌دهد که امام حسین(ع) در این دعا آموزه‌هایی عمیق و حکیمانه درباره ارتباط با خدا، جایگاه انسان در برابر پروردگار، و معنای حقیقی ایمان و توبه ارائه داده است. چهار محور اساسی را می‌توان از دعای عرفه استخراج کرد:

• توحید محوری:
  همه فرازهای دعا بر عظمت خداوند، علم بی‌پایان و قدرت بی‌کران او تأکید دارند.

• خودشناسی در پرتو خداشناسی:
  امام در فرازهایی از دعا به ضعف، نیاز و ناتوانی انسان در برابر ذات الهی اشاره می‌کند.

• توبه و بازگشت:
  بارها و بارها در این دعا، امام از خدا طلب بخشش و اصلاح نفس می‌کند.

• دعای جمعی:
  در انتهای دعا، امام برای عموم مردم دعا می‌کند؛ نشانه‌ای از روح جمعی دعا و مسئولیت اجتماعی مؤمن.

پنج فضیلت مهم روز عرفه و دعای آن در منابع روایی

مطابق با روایات اهل‌بیت(ع)، روز عرفه فرصت بی‌بدیلی برای کسب مغفرت الهی، تهذیب نفس و تقویت ایمان است. پنج فضیلت برجسته این روز عبارت‌اند از:

۱. پاک‌شدن از گناهان
روایت شده که خواندن دعای عرفه باعث آمرزش کامل گناهان گذشته می‌شود.

۲. استجابت قطعی دعاها
زمان میان ظهر تا غروب روز عرفه، طبق روایت امام باقر(ع)، بهترین وقت برای اجابت دعاست.

۳. ارتباط با ولی عصر(عج)
دعای عرفه از جمله دعاهایی است که مورد تأکید امام زمان(عج) نیز قرار گرفته است.

۴. احیای روحیه عدالت‌خواهی
مضامین اجتماعی، سیاسی و اخلاقی دعای عرفه انسان را به سوی آرمان‌های بزرگ هدایت می‌کند.

۵. فرصتی برای انس با قرآن و مناجات
در این روز، علاوه بر دعای عرفه، خواندن قرآن و مناجات توصیه شده است.

پرسش‌های متداول درباره روز عرفه

• آیا روز عرفه تاریخ ثابتی دارد؟
  خیر. این روز بر اساس رؤیت هلال ماه تعیین می‌شود و هر سال متغیر است.

• آیا دعای عرفه تنها مخصوص حاجیان است؟
  خیر. خواندن این دعا برای عموم مسلمانان توصیه شده، چه در کربلا، چه در خانه و چه در مساجد.

• آیا روزه گرفتن در این روز واجب است؟
  خیر، اما مستحب مؤکد است، مخصوصاً برای کسانی که در حج نیستند.

• بهترین مکان برای قرائت دعای عرفه کجاست؟
  برای شیعیان، حرم امام حسین(ع) و فضای بین‌الحرمین یکی از بهترین مکان‌ها برای قرائت این دعاست.

زمان عید قربان ۱۴۰۴ چه روزی است؟

یک روز پس از عرفه، یعنی جمعه، ۱۶ خرداد ۱۴۰۴، برابر با ۱۰ ذی‌الحجه ۱۴۴۶ و ۶ ژوئن ۲۰۲۵، عید سعید قربان فرا می‌رسد. این عید، دومین عید بزرگ اسلامی و پایان‌دهنده مناسک حج است.

چرا اطلاع از تاریخ دقیق روز عرفه مهم است؟

تمامی برنامه‌ریزی‌های مذهبی، از جمله روزه‌داری، زیارت، رسانه‌های دینی، و حتی جلسات مذهبی، به زمان دقیق روز عرفه وابسته‌اند. کوچک‌ترین اشتباه در تعیین این روز ممکن است موجب اخلال در برنامه‌های عبادی گسترده‌ای شود. به همین دلیل، هماهنگی با تقویم رسمی عربستان و اطلاع‌رسانی دقیق آن برای مسلمانان سراسر جهان ضرورت دارد.

∎​