به گزارش پایگاه خبری بورس پرس،
جلال دهقانی فیروزآبادی استاد روابط بین‌الملل با انتشار متنی با عنوان ” آغاز بازی مار و پله از سوی آمریکا ” در نور نیوز، اعلام کرد: به نظر می‌رسد یکی از دلایل تأخیر یا تعویق نشست چهارم مذاکرات ایران و آمریکا را می‌توان با طرح موضوعات فنی مرتبط دانست. از جمله مسائل مهم این مذاکرات می‌توان به غنی‌سازی، ذخایر اورانیوم غنی‌شده و راستی آزمایی اشاره کرد که خواسته‌های آمریکا و عمدتا تحت عنوان شفافیت و نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران مطرح شده‌ بودند.

همچنین ایران به‌ عنوان یک مطالبه به‌حق بر حفظ صنعت هسته‌ای بومی و غنی‌سازی داخلی تأکید و انتظار لغو کامل تحریم‌ها را دارد.

البته تا پیش از اعلام رسمی خبر تعویق نشست چهارم، برخی گزارش‌ها از احتمال برگزاری مذاکرات در دو هفته پس از دور سوم حکایت داشت. با این حال اعلام رسمی تعویق مذاکرات صورت گرفت و خبرهایی نیز مبنی بر احتمال برگزاری نشست در روز چهارشنبه منتشر شد. 

وزیر خارجه عمان این موضوع را به دلایل لجستیکی نسبت داد و سخنگوی وزارت خارجه ایران اعلام کرد تعویق نشست با موافقت ایران و آمریکا و به دلایل اعلام‌ شده صورت گرفته اما به نظر می‌رسد علت این وقفه، فراتر از مسائل لجستیکی بوده و عمیق‌تر است. 

در این ارتباط دو سناریو قابل تصور است. در دور سوم مذاکرات در خصوص مسائل اساسی همچون غنی‌سازی، نظارت، راستی‌آزمایی و ذخایر اورانیوم توافقاتی حاصل شده بود اما طرفین برای تأیید این توافقات از مراجع عالی‌رتبه به پایتخت‌ها مراجعه کردند. در تیم ایرانی، اجماعی کلی وجود دارد مبنی بر حفظ چرخه سوخت هسته‌ای، غنی‌سازی داخلی و ذخایر اورانیوم در چارچوب نظارت آژانس . این نظارت‌ها ممکن است طبق پادمان‌های معمولی، پروتکل الحاقی یا یک مکانیزم نظارتی گسترده‌تر اعمال شوند تا شفافیت برنامه هسته‌ای ایران را تضمین کنند.

در سوی دیگر، طرف آمریکایی با دو رویکرد متفاوت در دولت مواجه است. در این زمینه اختلاف نظر وجود دارد. یک گروه تندرو و افراطی با رهبری افرادی مانند مایکل والتز و برخی اعضای کنگره به‌طور کامل مخالف برنامه هسته‌ای ایران بوده و خواستار توقف کلی آن هستند. در مقابل گروهی معتدل‌تر هستند از جمله ویتکاف و برخی دیگر که توجه بیشتری به حداقل‌های ایران و حفظ خطوط قرمز ایران دارند.

این اختلاف دیدگاه‌ها ظاهرا مانع دستیابی به یک جمع‌بندی نهایی در واشنگتن شده است. یکی از سناریوهای محتمل این است که تیم آمریکایی به دلیل نیاز به زمان بیشتر برای رسیدن به اجماع داخلی، درخواست تعویق مذاکرات کرده است.

سناریوی دیگری که از اخبار منتشره نیز قابل برداشت است، نشان می‌دهد گروه‌های تندرو خواسته‌اند توافقات پیشین نادیده گرفته شده و دستور کار جدیدی را مطرح کنند.

به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها با اتخاذ رویکردی پلکانی و آغاز بازی مار و پله تلاش می‌کنند مذاکرات را به حوزه‌های جدید وارد کنند. این موضوع می‌تواند در تحلیل علت واقعی تعویق مذاکرات نقش داشته باشد. به این معنی که آمریکا از آن توافق اولیه عدول و سعی کرده اولا در موضوع هسته‌ای توافق اولیه مبتنی بر به رسمیت شناختن حق استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای و ادامه غنی‌سازی در داخل ایران را برهم زند. همان‌طور که مارکو روبیو وزیر خارجه آمریکا نیز مجددا تأکید کرد ایران نباید غنی‌سازی و اورانیوم غنی شده را وارد کند. 

در واقع مدلی شبیه مدل اماراتی را پیشنهاد دادند. به عبارت دیگر، غنی‌سازی صفر را مطرح کردند که از خطوط قرمز ایران است. بنابراین به نظر می‌رسد علت اصلی مشکل، تغییر دستور کار مذاکرات توسط آمریکایی‌ها بود. به این معنا که از مسیر توافقات اولیه عدول کرده و مطالبات جدیدی مطرح کرده‌اند. در رأس این مطالبات، مخالفت با غنی‌سازی در داخل ایران قرار دارد.

انتهای پیام