به گزارش رکنا، مسئله‌ای که باید به آن توجه کرد این است که کورتیزول در دوزهای مناسب برای بدن مفید است، اما زمانی که سطح آن همیشه بالا باشد، می‌تواند مشکلات زیادی ایجاد کند. در واقع، این هورمون در دوزهای پایین می‌تواند به حفظ تمرکز، هوشیاری و آماده بودن برای مقابله با شرایط سخت کمک کند.
چرا افزایش کورتیزول مشکل‌ساز می‌شود؟
اما وقتی این هورمون به طور مداوم سطح بالایی داشته باشد، با علائمی همچون خستگی، افزایش وزن، بی‌خوابی، اضطراب و کاهش ایمنی همراه خواهد شد. حال، سوالی که پیش می‌آید این است که چه عواملی باعث افزایش این هورمون می‌شود و چگونه می‌توان آن را تشخیص داد.
علائم نشان‌دهنده کورتیزول بالا
افزایش کورتیزول ممکن است نشانه‌هایی واضح اما متفاوتی داشته باشد. این تفاوت بستگی به دلایل بالا بودن کورتیزول و شدت آن دارد. برخی از افراد ممکن است برخی یا همه علائم زیر را تجربه کنند:
- افزایش وزن به ویژه در ناحیه صورت و شکم
- آکنه
- نازک شدن پوست
- کبودی بی‌علت در بدن
- برافروختگی صورت
- کاهش سرعت بهبود بدن
- ضعف عضلانی
- خستگی بیش از حد
- تحریک‌پذیری
- مشکل در تمرکز
- فشار خون بالا
- سردرد
دلایل افزایش کورتیزول در بدن
برای اینکه بتوانیم کورتیزول بالا را کنترل کنیم، دانستن دلایل افزایش آن ضروری است. این دلایل می‌تواند شامل اختلالات مختلف در سیستم هورمونی یا شرایط زندگی باشد.
استرس
یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش کورتیزول، استرس است. هنگامی که بدن شما تحت فشار و استرس قرار می‌گیرد، سیگنال‌هایی از سوی هورمون‌ها و اعصاب به غده فوق کلیه ارسال می‌شوند تا هورمون‌هایی مانند کورتیزول و آدرنالین ترشح شوند. اگرچه این واکنش برای مقابله با شرایط خطرناک مفید است، اما استرس مزمن می‌تواند سیستم هورمونی بدن را از تعادل خارج کند و سطح کورتیزول را به صورت مداوم بالا نگه دارد.
مشکلات غده هیپوفیز
مشکلاتی مانند تومورهای سرطانی در غده هیپوفیز که در پایه مغز قرار دارد، می‌تواند تولید هورمون‌هایی همچون ACTH را افزایش دهد. این هورمون‌ها غده فوق کلیه را تحریک می‌کنند تا میزان بیشتری کورتیزول ترشح کند.
تومورهای غده فوق کلیه
تومورهای فوق کلیه می‌توانند باعث تولید بیش از حد کورتیزول شوند. این تومورها، که ممکن است خوش‌خیم یا بدخیم باشند، می‌توانند درد یا احساس فشار در ناحیه شکم ایجاد کنند. با اینکه سرطان آدرنال به نسبت نادر است، اما وجود تومورهای خوش‌خیم در این بخش قابل تشخیص و درمان است.
عوارض ناشی از داروها
برخی از داروها، به ویژه کورتیکواستروئیدها، ممکن است سطح کورتیزول را در بدن افزایش دهند. مصرف طولانی مدت یا دوزهای بالا از این داروها می‌تواند باعث افزایش سطح کورتیزول شود. برای جلوگیری از این موضوع، باید حتما طبق توصیه پزشک عمل کنید و داروهای استروئیدی را بدون مشورت به طور ناگهانی قطع نکنید.
کلام پایانی
همان‌طور که مشاهده کردید، کورتیزول بالا می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از استرس گرفته تا مشکلات مربوط به غده هیپوفیز یا مصرف برخی داروها. برای حفظ سلامت عمومی، ضروری است که این مسئله را جدی بگیرید و در صورت مشاهده علائم بالا، با یک پزشک مشورت کنید.
source