به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، کتاب «قبیله غریب»، تجربه‌نگاری فعالیت‌های فرهنگی حجت‌الاسلام حسین صادقی‌فر در شهر نِکا است.

علیرضا نیک‌بین در نشست نقد و بررسی کتاب «قبیله غریب» که به همت پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (ع) برگزار شد، عنوان کرد: موضوع این پژوهش با سخنرانی حجت‌الاسلام‌والمسلمین قمی در مجلس شورای اسلامی آغاز شد. ایشان در این سخنرانی به اهمیت کار فرهنگی در کاهش آسیب‌های اجتماعی پرداختند و مثالی را بیان کردند که موضوع پژوهش و نگارش این کتاب شد.

وی با اشاره به اینکه این اثر به سفارش پژوهشکده باقرالعلوم در سال ۱۴۰۰ آغاز شد و پس از اینکه کار پژوهشی صورت گرفت اثر در قالب کتاب منتشر شد، افزود: برای نگارش این کتاب سفری به مازندران و منطقه مورد هدف صورت گرفت تا جمع‌آوری اطلاعات صورت بگیرد البته در ابتدا گاردی نسبت به این امر وجود داشت که همین امر سبب طولانی شدن فرایند پژوهش شد اما به مرور این گارد از بین رفت.

این نویسنده گفت: سوال اولیه این پژوهش چگونگی کاهش آسیب‌های اجتماعی توسط حجت الاسلام و المسلمین حسین صادقی بود. این پرسش سوالات ثانوی مانند معضلات این محله چه بوده است؟ آسیب‌های اولویت دار کدام بودند؟ از پتانسیل و طرفیت مردمی چه استفاده‌ای شده است را به همراه داشت.

وی اظهار کرد: این تحقیق به صورت میدانی و کتابخانه‌ای انجام شده است و رویکرد تحقیقی نیز مشاهده، تحلیل اسناد و مصاحبه بوده است.

نیک بین بیان کرد: فصل اول کتاب به شهرستان نکا و مردم بومی آنجا و گروهی که در آنجا ساکن بودند می‌پردازد. در فصل دوم به این محله که در گذشته عباس آباد نام داشته و سپس به مهرگان تغییر کرده است می‌پردازد و در فصل بعدی ویژگی‌ها و شخصیت حجت‌الاسلام صادقی بررسی می‌شود و سپس نتیجه گرفته می‌شود.

وی گفت: پروژه آسیب زدایی این منطقه از سال ۱۳۸۸ آغاز شد و در ۱۵ ماه پایانی این کار یعنی ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ حجت الاسلام صادقی حضور داشتند. در سال ۱۳۸۸ از گروه پژوهشی خواسته شد تا آسیب‌های این منطقه شناسایی شود.

نیک بین اظهار کرد: این پروژه نیمه تمام رها می‌شود تا در سال ۱۳۹۹ حجت الاسلام حسین صادقی وارد منطقه می‌شود و اقدامات نرم افزاری و فرهنگی انجام می‌دهد.

حجت‌الاسلام پور نوروز رئیس اداره برنامه‌ریزی و پشتیبانی مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی هم در این نشست عنوان کرد: موضوع انتخابی این کتاب بسیار خوب و مناسب است زیرا انتزاعی نیست و از میدان گرفته شده است.

وی افزود: یکی از مشکلات طرح‌ها و برنامه‌ها این است که بر اساس ارتکازات فکری طراحی می‌شوند، به همین خاطر مبتنی بر نیاز جامعه نیستند. این اثر بر اساس اقدامات یک طلبه برای حل مشکلات بوده است که موضوعی بسیار ارزشمند است.

وی در رابطه با اهمیت تجربه نگاری بیان کرد: باید تجربه نگاری صورت بگیرد زمینه برای الگو برداری سایر کنشگران فراهم شود.

این ناقد اضافه کرد: در سال‌های اخیر نسبت استفاده از علوم انسانی غربی نقدهایی ایجاد شده است. این امر باعث شده بود که در امتداد بخشی میدانی برای نظریات با مشکلاتی مواجه شویم اما تجربه نگاری می‌تواند این خلا را پر کند.

وی با اشاره به اینکه در روایات نیز نسبت به تجربه نگاری تاکید شده است، اظهار کرد: رهبر معظم انقلاب نیز در سخنانی فرمودند این تجربه‌ها، آگاهی و خوش‌ها فکری باید تدوین شود و مبتنی بر آن تولید نظریه شود. این نشان می‌دهد که تجربه به قدری قدرت دارد که از آن می‌توان نظریه استخراج کرد.

رئیس اداره برنامه‌ریزی و پشتیبانی مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی گفت: با توجه به اینکه مولف این کتاب در مسائل اجتماعی دغدغه مند بودند باعث شد که اثری قوی در این عرصه ایجاد شود. عنوان کتاب نیز هوشمندانه و هنرمندانه انتخاب شده است.

وی ادامه داد: مخاطب در اولین برخورد با کتاب، ظاهر آن را می‌بیند. طراحی کتاب باید به گونه‌ای باشد که محتوا را به خوبی منتقل کند اما در طراحی کتاب به این نکته توجه نشده است. طراحی کتاب به توسعه اقتصادی و شهری اشاره دارد در حالی که در این منطقه بعد از تغییرات عمرانی اتفاقی رخ نداد و اقدامات فرهنگی باعث تحول شد که در این درباره اقدامات فرهنگی عنصری وجود ندارد.

حجت‌الاسلام پور نوروز اضافه کرد: یکی از ویژگی‌های این کتاب استفاده حداکثری از کتاب بود اما در برخی صفحات کیفیت این نمودارها پایین بود.

وی گفت: در نگارش کتاب ژانرهای مختلفی مانند انگیزشی، زندگی نامه، داستانی و… وجود دارد این کتاب ژانر تلفیقی دارد و نویسنده به خوبی توانسته چند ژانر را تلفیق کند اما تعدد این ژانرها جالب نیست و می‌شد که ژانری بر دیگری غلبه داشته باشد.

این ناقد عنوان اظهار کرد: وقتی یک پژوهش به کتاب تبدیل می‌شود باید تغییراتی در آن صورت بگیرد. برای مثال در این کتاب ۴۰ صفحه کلیات بیان شده بود که می‌توانست تقلیل یابد زیرا کار پژوهشی نیست.

وی ادامه داد: در فصل اول معرفی، ظرفیت شناسی، آسیب شناسی و… بر اساس آمار به خوبی صورت گرفته بود. در فصل دوم نیز که به قوم غربتی پرداخته می‌شود به خوبی نگارش شده بود. یکی از مزایای این کتاب رعایت انصاف در شناسایی و بیان نقاط مثبت بوده است. امری که گاهی مورد غفلت قرار می‌گیرد و در بسیاری از مواقع نگاه تهدید محوری به نگاه فرصت محوری غلبه دارد.

حجت‌الاسلام پور نوروز افزود: تفکیک اقدامات انجام شده زیرساختی، امنیتی، آموزشی و… به خوبی بیان شده است. در نگاه اسلامی اقدامات شهری و عمرانی باید با رویکرد انسانی باشد امری که در توسعه غربی اهمیت ندارد. این تفاوت به اهمیت تفاوت انسان شناسی غرب با علوم اسلامی اشاره دارد که در این اثر هوشمندانه به آن پرداخته شده است.

وی گفت: در فصلی که به حجت الاسلام صادقی پرداخته شده است به خوبی شخصیت شناسی صورت گرفته است و به صرف مبانی غربی و تست‌های شخصیتی تکیه نشده است؛ بلکه ویژگی‌های شخصیتی، رفتاری و خانوادگی بیان شده و در بین آن‌ها برای اقناع بیشتر تست‌های شخصیتی بیان می شود.

این ناقد تاکید کرد: یکی از عوامل موفقیت حجت الاسلام صادقی در این منطقه به خاطر توانمندی ایشان در عرصه مهارتی بوده است که می‌شد بیشتر به آن پرداخت. طلاب مبلغ باید بدانند برای موفقیت باید در کنار علمی که در حوزه کسب می‌کنند مهارتی را هم داشته باشند.

حجت‌الاسلام پور نوروز یادآور شد: دو دیدگاه وجود دارد، برخی بیان می‌کنند که باید کارها فقط به صورت جهادی استفاده شود و دیدگاهی بیان می‌کند که باید از ظرفیت‌های سازمانی استفاده کرد. ویژگی مثبت کار حجت الاسلام صادقی که در کتاب به آن پرداخته شده است استفاده توام از این دو امر است یعنی در کنار استفاده ظرفیت مردمی از ظرفیت سازمانی نیز استفاده شده است.

این ناقد گفت: نکته دیگری که می‌شد به این کتاب اضافه کرد امر به معروف و نهی از منکر مسئولان با رویکرد مطالبه گری بود که توسط این مبلغ صورت گرفته بود.

وی با اشاره به اینکه جمع بندی در پایان هر فصل از نقاط مثبت دیگر این اثر بوده است، گفت: آثاری که در این زمینه تولید می‌شود باید امتداد داشته باشد یعنی این کتب تبدیل به کلیپ و دیگر قالب‌های هنری شود تا در اختیار مخاطب و طلاب تبلیغی قرار بگیرد.

علیرضا نیک‌بین هم در پایان نشست عنوان کرد: نقش حاکمیت در این اثر پررنگ است زیرا هم تجربه گران به خوبی نقش دولت‌های مختلف در این امر را متوجه شدند که تغییر یک فرماندار چقدر در کاهش یا افزایش کارها نقش دارد.

وی گفت: حجت الاسلام صادقی در این منطقه سه گام انجام دادند در گام اول زمینه سازی کردند که در این گام ابتدا باید شناخت انجام بگیرد سپس هدف گذاری شود و در پایان مقبولیت و محبوبیت لازم است. گام دوم کادرسازی است، در این گام ابتدا حلقه‌های اولیه و سپس کارگروه‌ها ایجاد شدند.

این نویسنده با اشاره به اینکه گام سوم استمداد بوده است، اظهار کرد: استمداد اولیه معنوی است. مرحله دوم استمداد مردمی بوده؛ یعنی از کسانی که ساکن این محل بودند اما توانایی داشتند کمک گرفته شده است. مرحله سوم استمداد اداری است که از سازمان‌ها و ادارات مختلف مطالبه می‌کردند.

وی با بیان اینکه در پایان کتاب چند پیشنهاد برای این مبلغ مطرح شده است، گفت: برای مخاطب عام فصل کلیات لازم نبوده است اما با توجه به اینکه این کتاب یک اثر پژوهشی بوده است بیان کلیات می‌تواند کمک کننده باشد.

انتهای پیام