پویش ملی «نه به تصادف»، که به‌منظور کاهش تصادفات جاده‌ای و ارتقای ایمنی سفرها آغاز به کار کرده، به یکی از برنامه‌های محوری و تأثیرگذار در کشور تبدیل شده است. این طرح ملی، با هدف برقراری فرهنگ رانندگی ایمن و ارتقای سطح آگاهی عمومی، در حال اجرای برنامه‌های مختلف آموزشی و استفاده از فناوری‌های نوین است تا به‌طور مؤثری از جان هموطنان در برابر خطرات تصادفات جاده‌ای حفاظت کند.
یکی از ویژگی‌های بارز این پویش، همکاری گسترده و هم‌افزایی میان نهادهای دولتی، غیردولتی و سازمان‌های اجتماعی است. همچنین، مشارکت فعال دانش‌آموزان همیار پلیس در این برنامه، نشان‌دهنده عزم جمعی برای ایجاد تغییرات مثبت در فرهنگ رانندگی است. این برنامه‌ها شامل آموزش‌های مستمر برای ارتقای فرهنگ رانندگی، استفاده از سیستم‌های هوشمند نظارتی و ابزارهای پیشرفته هشداردهی است تا از این طریق به‌طور مؤثری ایمنی جاده‌ها را تقویت کنند.
آمارها حاکی از آن است که تصادفات جاده‌ای سالانه جان هزاران نفر از هموطنان را می‌گیرد. در سال گذشته، بیش از ۲۲ هزار نفر بر اثر سوانح رانندگی جان خود را از دست دادند و ده‌ها هزار نفر دیگر نیز دچار آسیب‌های جدی شدند. این آمار زنگ خطری است که نشان می‌دهد نیاز به اقدامات فوری و مستمر برای مقابله با این بحران ملی ضروری است.
پویش «نه به تصادف»، با استفاده از تجربیات موفق سایر کشورها و بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته، سعی دارد این بحران را کاهش دهد. در کشورهای پیشرفته، استفاده از سیستم‌های هوشمند نظارت بر رفتار رانندگان و آموزش‌های مداوم، به کاهش چشمگیر تصادفات کمک کرده است. این تجربیات در قالب استراتژی‌های نوین به پویش «نه به تصادف» وارد شده تا ایمنی جاده‌ها و رانندگان در ایران نیز افزایش یابد.
این پویش با تأکید بر لزوم مشارکت فعال مردم، به‌ویژه دانش‌آموزان همیار پلیس، به دنبال ایجاد آگاهی در سطح جامعه است. مشارکت عمومی در این طرح باعث می‌شود که رانندگان و شهروندان نسبت به تأثیرات رفتارهای خود در جاده‌ها بیشتر آگاه شوند. از این رو، آموزش‌های مستمر و کارگاه‌های تخصصی برای افراد مختلف در نظر گرفته شده است تا آنان بتوانند با رعایت نکات ایمنی، خطرات تصادفات را کاهش دهند.
در نهایت، پویش «نه به تصادف» تنها یک طرح آموزشی نیست، بلکه یک حرکت اجتماعی است که با استفاده از فناوری، آموزش و مشارکت عمومی، به‌طور جدی در تلاش است تا از تلفات انسانی در جاده‌ها بکاهد و سطح ایمنی را در کشور بهبود بخشد.
شرایط پزشکی و تأثیر آن بر ایمنی رانندگی
در این زمینه، احمدرضا جودتی، سرپرست دانشگاه علوم پزشکی تبریز، در گفت‌وگو با خبرنگار پانا، به بررسی تأثیرات مختلف شرایط پزشکی بر ایمنی رانندگی پرداخت.
وی به برخی بیماری‌ها و اختلالات اشاره کرد که می‌توانند خطرات پنهانی برای رانندگان به وجود بیاورند. این مسائل نه تنها سلامت فرد راننده، بلکه امنیت عمومی را نیز تهدید می‌کند.
جودتی در این باره گفت: «یکی از مهم‌ترین عوامل خطرساز در رانندگی، بیماری‌هایی هستند که می‌توانند بر توانایی شناختی و واکنش‌های سریع راننده تأثیر بگذارند. به‌ویژه اختلالات خواب، مانند آپنه خواب، که تأثیر منفی زیادی بر هوشیاری راننده دارند. افراد مبتلا به این اختلالات، معمولاً در طول روز با خواب‌آلودگی ناگهانی مواجه می‌شوند که این امر می‌تواند به‌ویژه در حین رانندگی، خطرناک باشد.»
وی افزود: «بیماری‌های قلبی و عروقی نیز از دیگر عواملی هستند که می‌توانند به‌طور مستقیم توانایی راننده برای کنترل وسیله نقلیه را تحت تأثیر قرار دهند. مشکلاتی مانند فشار خون بالا، نارسایی قلبی و سایر اختلالات عروقی می‌توانند باعث کاهش تمرکز راننده شوند. به‌ویژه در شرایط بحرانی، زمانی که راننده ممکن است دچار سرگیجه، ضعف یا حتی حمله قلبی شود، کنترل وسیله نقلیه به‌راحتی از دست خواهد رفت.»
جودتی همچنین به بیماری‌های عصبی اشاره کرد و گفت: «بیماری‌هایی مانند صرع، پارکینسون و مولتیپل اسکلروزیس (MS) می‌توانند در لحظات حساس، توانایی راننده برای کنترل وسیله نقلیه را به‌طور جدی مختل کنند. بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری‌ها از محدودیت‌های خود آگاه نیستند و این عدم آگاهی می‌تواند به وقوع تصادفات جدی منجر شود.»
مشکلات بینایی و تأثیر آن بر رانندگی
در ادامه، جودتی به مشکلات بینایی اشاره کرد و توضیح داد که بینایی یکی از عوامل حیاتی و اساسی برای رانندگی ایمن است. بیماری‌هایی مانند آب مروارید، گلوکوم و دژنراسیون ماکولا می‌توانند به‌طور جدی دید راننده را محدود کرده و تشخیص موانع و تابلوهای راهنمایی را برای او دشوار سازند.
جودتی تاکید کرد: «در این میان، برخی رانندگان به‌خاطر ترس از محدودیت‌های قانونی یا نداشتن آگاهی کافی، مشکلات بینایی خود را پنهان می‌کنند. این رفتار نه‌تنها غیرمسئولانه است، بلکه می‌تواند خطرات زیادی را برای خود راننده و دیگران ایجاد کند.»
وی همچنین تأکید کرد: «مصرف الکل و مواد مخدر یکی از علل عمده تصادفات جاده‌ای است؛ الکل و مواد مخدر نه‌تنها باعث کاهش هوشیاری راننده می‌شوند، بلکه بر قضاوت صحیح، توانایی تصمیم‌گیری و سرعت واکنش او نیز تأثیر می‌گذارند. رانندگانی که تحت تأثیر این مواد هستند، قادر به شناسایی درست خطرات جاده‌ای و واکنش سریع در شرایط بحرانی نیستند و این امر به‌طور قابل توجهی احتمال وقوع تصادفات مرگبار را افزایش می‌دهد.»
راهکارهای کاهش تصادفات ناشی از شرایط پزشکی
جودتی در ادامه به برخی راهکارهای عملی برای کاهش تصادفات ناشی از شرایط پزشکی اشاره کرد.
نخستین و مهم‌ترین گام، به‌گفته وی، آموزش عمومی است که باید رانندگان را از تأثیرات منفی بیماری‌های مختلف بر ایمنی رانندگی آگاه کرد. برگزاری کارگاه‌های آموزشی ویژه بیماران مبتلا به بیماری‌های پرخطر و تهیه بروشورهای آموزشی می‌تواند به‌طور مؤثری در افزایش آگاهی عمومی در این زمینه مؤثر باشد.
وی همچنین بر لزوم نظارت دقیق‌تر و اجرای قوانین سخت‌گیرانه‌تر در خصوص رانندگان مبتلا به بیماری‌های خطرناک تأکید کرد و افزود: «برای افراد مبتلا به بیماری‌های خاص، معاینات پزشکی ادواری باید الزامی شود. به‌ویژه رانندگان ناوگان عمومی و وسایل نقلیه سنگین باید تحت نظارت دقیق‌تری قرار گیرند و آن دسته از رانندگانی که از سلامت کافی برخوردار نیستند، نباید مجاز به رانندگی باشند.»
جودتی در نهایت بر استفاده از فناوری‌های پیشرفته برای نظارت بر سلامت رانندگان تأکید کرد و گفت: «سامانه‌های هشداردهنده خواب‌آلودگی، سیستم‌های هوشمند نظارت بر رفتارهای پرخطر و پایگاه‌های امداد جاده‌ای مجهز به فناوری‌های نوین، می‌توانند نقش مهمی در کاهش تصادفات ایفا کنند.»
حرکت به سوی جاده‌های ایمن‌تر
در پایان، جودتی با تأکید بر اهمیت مشارکت عمومی و همکاری بین‌بخشی برای رسیدن به اهداف پویش «نه به تصادف»، گفت: «این پویش گامی ضروری و مؤثر در کاهش تصادفات جاده‌ای است. اما برای دستیابی به موفقیت، همکاری گسترده مردم، اجرای دقیق قوانین و سرمایه‌گذاری در آموزش و استفاده از فناوری‌های نوین الزامی است. ایمنی جاده‌ها یک مسئولیت اجتماعی است و با همدلی و تعهد جمعی می‌توانیم جان هزاران نفر را نجات دهیم.»
source