مشکلات خواب بر زندگی میلیون‌ها نفر در سراسر جهان تاثیر می‌گذارد و خواب ناکافی می‌تواند منجر به مشکلات جدی شناختی و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های نورودژنراتیو شود؛ بیماری‌هایی همچون آلزایمر و زوال عقل هستند که به شدت بر کیفیت زندگی اثر می‌گذارند. داروهای خواب‌آور مانند زولپیدم یا آمبین، اگرچه نتایج سریع‌تری در خوابیدن می‌دهند، اما مطالعات جدید نشان داده‌اند که ممکن است به نوسانات طبیعی مغز که برای حفظ سلامت و پاک‌سازی آن ضروری‌اند، آسیب بزنند.
مطالعات جدید درباره خواب و داروهای خواب
به گزارش خط سلامت از مدیکال نیوز تودی، خواب عمیق غیر REM یک مرحله حیاتی از خواب است که در آن مغز فرآیندهای پاک‌سازی مهم، مانند حذف “زباله‌ها” یا مواد زائد را انجام می‌دهد. سیستم گلایمفاتیک مغز که عملکردی مشابه سیستم لنفاوی در بقیه بدن دارد، در این مرحله فعال می‌شود و ورود مایع مغزی نخاعی (CSF) به مغز را تسهیل کرده و مواد زائد مثل پروتئین‌ها و سلول‌های مرده را از مغز پاک می‌کند. این فرآیند به طور خاص برای پیشگیری از بیماری‌های تخریب عصبی مثل آلزایمر ضروری است.
چرا داروهای خواب می‌توانند خطرناک باشند؟
مطالعات اخیر نشان می‌دهند که داروهای خواب مانند زولپیدم می‌توانند فعالیت نوراپی‌نفرین در مغز را متوقف کنند، ماده‌ای که در طول خواب غیر REM نقش حیاتی در عملکرد سیستم گلایمفاتیک ایفا می‌کند. با رفع این نوسانات توسط داروهای خواب، کارکرد سیستم گلایمفاتیک مختل و فرآیندهای پاک‌سازی مغز دچار ناهماهنگی می‌شود.
خطرات تجمع مواد زائد در مغز
انباشته شدن مواد زائد می‌تواند به سلول‌های مغزی آسیب برساند و خطر بروز مشکلات شناختی و بیماری‌های نورودژنراتیو مانند آلزایمر را افزایش دهد. از این رو، خواب حاصل از استفاده از داروهای خواب نمی‌تواند تمامی فواید خواب طبیعی و ترمیمی را به مغز ارائه دهد.
تأثیرات بر افراد بالغ و سالمندان
محققان بر افزایش شانس این مشکلات در افراد بالای ۵۵ سال تأکید دارند. تحقیقات جدید نشان داده که در این گروه سنی، خطر ابتلا به زوال عقل دو برابر افزایش می‌یابد؛ بنابراین، اهمیت خواب طبیعی و سالم دوچندان می‌شود. استفاده‌ی مکرر از داروهای خواب می‌تواند احتمال اختلال در فرآیندهای پاک‌سازی مغز را بیشتر کرده و افراد سالمند را در معرض خطر بیماری‌های مغزی بیشتری قرار دهد.
نتیجه‌گیری
داشتن خواب طبیعی و عمیق برای انجام فرآیندهای حیاتی مغز، مانند پاک‌سازی مواد زائد و حفظ عملکرد شناختی، ضروری است. داروهای خواب مانند زولپیدم می‌توانند مسیر سریع‌تری برای خوابیدن باشند، اما این داروها نمی‌توانند اثرات ترمیمی و محافظتی خواب طبیعی را ارائه دهند. توصیه می‌شود داروهای خواب‌آور تنها به‌عنوان آخرین راه‌حل و برای مدت کوتاه استفاده شوند.
source