تماشاگری جنسی به‌عنوان یک انحراف جنسی طبقه‌بندی می‌شود، به این معنا که رفتارهای مرتبط با این اختلال شامل علایق و انگیزه جنسی غیرمعمولی است که باعث ناراحتی ، اختلال در عملکرد روزمره یا آسیب به دیگران می‌شود.

به گزارش خط سلامت برای تشخیص این اختلال، فرد باید یا به این امیال خود عمل کند و افراد غیرمطلع را درگیر کند، یا به دلیل این امیال و رفتارها دچار ناراحتی یا اختلال قابل‌توجهی در زندگی روزمره شود.

علائم اختلال تماشاگری جنسی

تخیلات جنسی مداوم و شدید در مورد مشاهده افراد ناآگاه

مشکل در کنترل میل به انجام رفتارهای تماشاگری

ایجاد ناراحتی یا مشکلات در زندگی شخصی، اجتماعی یا شغلی به دلیل این امیال یا رفتارها

وجود این رفتارها یا امیال به مدت حداقل شش ماه مطابق با معیارهای تشخیصی DSM-5 (راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی).

دلایل و عوامل خطر تماشاگری جنسی 

علل دقیق این اختلال به‌خوبی شناخته نشده‌اند، اما عواملی مانند تجربه‌های اولیه مرتبط با رفتارهای تماشاگری، آسیب‌های دوران کودکی یا مشکلات دیگر روانی می‌توانند نقش داشته باشند. این اختلال بیشتر در مردان دیده می‌شود و معمولاً در دوره نوجوانی یا اوایل بزرگسالی ظاهر می‌شود.

علت دقیق اختلال تماشاگری جنسی به طور کامل شناخته نشده است، اما ترکیبی از عوامل زیستی، روانی و اجتماعی می‌تواند در ایجاد این اختلال نقش داشته باشد. برخی از مهم‌ترین دلایل و عوامل خطر عبارتند از:

تجربیات آسیب‌زا: تجربه‌های نامناسب یا آسیب‌های جنسی در دوران کودکی می‌تواند در شکل‌گیری این اختلال تأثیر داشته باشد.

قرارگیری در معرض رفتارهای نامناسب: مشاهده یا درگیر شدن در رفتارهای جنسی در سنین پایین ممکن است الگوهای نادرست رفتار جنسی را ایجاد کند.

عدم تعادل هورمونی: برخی مطالعات نشان می‌دهند که اختلالات هورمونی، به‌ویژه در سطح هورمون‌های جنسی مانند تستوسترون، ممکن است بر بروز این اختلال تأثیر بگذارد.

عملکرد مغزی: ناهنجاری‌های عملکردی در نواحی مغزی مرتبط با کنترل رفتار و تنظیم عواطف ممکن است در برخی افراد مبتلا دیده شود.

اختلالات روانی همراه: افرادی که از اضطراب، افسردگی یا سایر اختلالات روانی رنج می‌برند، ممکن است بیشتر در معرض رفتارهای تماشاگری باشند.

عزت‌نفس پایین: افراد مبتلا ممکن است برای جبران احساس ضعف یا عدم اعتماد به نفس به این رفتارها روی آورند.

عدم مهارت‌های اجتماعی: ضعف در برقراری روابط اجتماعی و عاطفی سالم ممکن است فرد را به رفتارهای جایگزین مانند تماشاگری سوق دهد.

تأثیر محیطی: قرارگیری در محیط‌های محرک یا مشاهده محتوای جنسی ممکن است رفتارهای نامناسب را تقویت کند.

تمایلات وسواسی: برخی افراد مبتلا به اختلالات وسواس-اجباری (OCD) ممکن است به دلیل میل شدید به کنترل یا مشاهده، به رفتارهای تماشاگری گرایش پیدا کنند.

گرایش‌های ضداجتماعی: افرادی که ویژگی‌های شخصیتی ضداجتماعی دارند ممکن است بدون در نظر گرفتن پیامدهای اخلاقی یا قانونی به چنین رفتارهایی روی آورند.

گزینه‌های درمانی تماشاگری جنسی

درمان اختلال تماشاگری جنسی معمولاً شامل ترکیبی از روان‌درمانی و در برخی موارد دارودرمانی است:

روان‌درمانی: درمان شناختی-رفتاری (CBT) به افراد کمک می‌کند تا امیال خود را درک و کنترل کرده، محرک‌ها را شناسایی کنند و راه‌های مقابله سالم‌تری بیاموزند.

دارودرمانی: ممکن است از مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRIs) یا داروهای ضدآندروژن برای کنترل علائم استفاده شود.

گروه‌های حمایتی: گروه‌های حمایتی محیط امنی برای اشتراک تجربیات و استراتژی‌های مدیریت این اختلال فراهم می‌کنند.

اختلال تماشاگری جنسی یک وضعیت جدی است که به ارزیابی و درمان حرفه‌ای نیاز دارد. مداخله زودهنگام می‌تواند به بهبود وضعیت فرد و کاهش خطر آسیب به خود یا دیگران کمک کند.