طبق اظهارات دکتر علی قنبری مطلق، متخصص رادیوتراپی آنکولوژی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، یکی از مهم‌ترین دلایل این هزینه‌ها، آن است که سرطان در ایران دیر تشخیص داده می‌شود. وقتی سرطان دیر تشخیص داده می‌شود، درمان‌پذیری کاهش یافته و هزینه‌ها بیشتر شده و سال‌های ازدست‌رفته عمر افزایش می‌یابد.

او می‌گوید: «در مجله world cancer report طی سال ۲۰۲۰، گزارشی از investment case وجود دارد با این عنوان که آیا در سرطان باید سرمایه‌گذاری کنیم یا نه؟ این گزارش می‌گوید اگر ۱۴۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری شود ۲۷۰۰ میلیارد دلار برگشت سرمایه دارد و باعث نجات ۷ میلیون نفر می‌شود. اگر با دید اقتصادی نگاه کنیم، شما قرار نیست خرج کنید، شما سرمایه‌گذاری می‌کنید. این ۱۲ برابر بازگشت سرمایه دارد. سرمایه‌گذاری در درمان، در تربیت نیروی انسانی است. ما عمده تمرکز خود را برای تربیت افراد غیرجراح، از جمله رشته‌های هماتوآنکولوژی و رادیوآنکولوژی قرار دادیم. متاسفانه این تربیت براساس نیاز نبوده است. یعنی محاسبه نشده است چند نفر باید در ۱۰ سال آینده داشته باشیم تا خدمات غیرجراحی سرطان را ارائه دهند.»

«غربالگری سرطان نوعی سرمایه‌گذاری است»

دکتر روح الله میری، فوق تخصص جراحی انکولوژی و هیات علمی دانشگاه تهران، ضمن تأیید موارد فوق، اضافه می‌کند: «ما ضعف زیادی در زمینه مراجعه به‌موقع داریم؛ بیماران مبتلا به سرطان در کشور ما زمانی به پزشک مراجعه می‌کنند که در مراحل شدید بیماری هستند. به طوری که مثلاً ما مراحل ابتدایی سرطان دستگاه گوارش را نمی‌بینیم و ناگهان در مراحل پیشرفته باید بیمار را ویزیت و درمان کنیم؛ بیمار ۶ ماه است خونریزی یا درد دارد ولی توجهی به آن نمی‌کند و زمانی که وضعیت بیخ پیدا کرد، از سر ناچاری به پزشک مراجعه می‌کند.»

او ادامه می‌دهد: «وزارتخانه باید برخی غربالگری‌ها را اجباری کند؛ همه خانم‌های بالای ۴۰ ساله باید غربالگری سرطان پستان و همه آقایان باید بعد از ۵۰ سالگی غربالگری سرطان پروستات داشته باشند. این هزینه نیست، این سرمایه‌گذاری است؛ که باعث می‌شود منابع ذخیره شود. یکی از آرزوهای شخصی من اجباری‌شدن برنامه ملی غربالگری است. متأسفانه در کشور ما هیچکس دنبال ماموگرافی (تست تشخیص سرطان پستان) بالای ۴۰ سال نیست در صورتی که این کار ضرورت دارد. یا بالای سنین ۵۰ لازم است کلونوسکوپی (تشخیص سرطان روده بزرگ) صورت گیرد.

در ژاپن بیشترین مرگ و میر را سرطان معده داشت. در ۱۵ سال اخیر آمدند افراد بالای ۴۰ سال را به‌صورت اتوبوسی، کلونوسکوپی کردند؛ این موضوع به یک اجبار تبدیل شد و کاملا هم موفقیت‌آمیز بود. ببینید می‌بینید که ژاپنی‌ها چقدر در این زمینه پیشرفت کرده‌ و نرخ سرطان را در کشور خود کاهش داده‌اند.»