بیماری وبا چیست؟

وبا (Cholera) به‌عنوان یک بیماری باکتریایی شناخته می‌شود و زمانی اتفاق می‌افتد که فرد به‌طور تصادفی، باکتری ویبریو کلرا را بخورد. هنگامی که این باکتری روده‌های فرد را آلوده می‌کند، می‌تواند اسهال شدید و کم‌آبی را برای بدن به‌همراه داشته باشد و بعد از یک بازه زمانی، عوارضی در فرد بروز پیدا کند که منجر به مرگ شود.

راه‌های انتقال بیماری وبا چیست؟

همان‌طور که گفتیم، خوردن باکتری ویبریو کلرا عاملی است که منجر به بروز بیماری وبا می‌شود. در ادامه به روش‌های انتقال این بیماری اشاره می‌کنیم:

آب و مواد غذایی

باکتری وبا از طریق دهان، اغلب در غذا یا آبی که به مواد زائد انسانی و به واسطه بهداشت نامناسب آلوده شده است، وارد بدن می‌شود.

غذاهای دریایی

خوردن غذاهای دریایی خام یا کاملاً پخته‌نشده، به ویژه صدف‌های بومی محیط‌های اطراف رودخانه مثل خرچنگ باعث ابتلا این بیماری می‌شود.

سبزیجات

سبزیجاتی که به خوبی تمیز نشده‌اند و آبیاری‌شان به‌واسطه منابع آب آلوده رخ داده، یکی از منابع رایج عفونت‌های باکتریایی هستند.

شرایط بهداشتی

در شرایط بهداشتی چالش‌برانگیز، مثل اردوگاه پناهندگان یا جوامعی که منبع آب محدودی دارند، یک قربانی می‌تواند کل آب مصرفی جمعیت را آلوده کرده و این بیماری را انتقال دهد.

دانه‌ها

در مناطقی که وبا شیوع بسیار زیادی دارد، غلاتی مثل برنج و ارزن که پس از پختن، آلوده‌شده و برای چند ساعت در دمای اتاق نگهداری می‌شوند هم به رشد باکتری وبا کمک می‌کنند.

نشانه‌های درگیر شدن با وبا چیست؟

در اغلب موارد، علائم وبا به اسهال خفیف یا متوسط خلاصه می‌شود، البته تشخیص این‌که این اسهال به‌واسطه ابتلا به وبا رخ می‌دهد، سخت است. دیگر علائم و نشانه‌های جدی‌تر این بیماری معمولاً در عرض چند روز پس از انتقال عفونت، ایجاد می‌شود.

در ادامه به برخی از مهم‌ترین علائم وبا اشاره می‌کنیم:

اسهال

اسهال در این بیماری به‌طور ناگهانی بروز پیدا می‌کند و می‌تواند به سرعت باعث از دست دادن آب بدن شود و ظاهری رنگ‌پریده و شیری‌مانند دارد.

کم‌آبی

کم‌آبی بدن می‌تواند ظرف چند ساعت بعد از شروع علائم وبا ایجاد شود. کاهش ۱۰ درصد یا بیش‌تر از وزن بدن، نشانه‌هایی از کم‌آبی شدید خواهد بود که در این موارد باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید.

تهوع و استفراغ

استفراغ، به ویژه در مراحل اولیه وبا رخ می‌دهد و می‌تواند تا ساعت‌ها ادامه پیدا کند.

گرفتگی عضلات

کم‌آبی بسیار زیاد منجر به از دست رفتن مواد معدنی در خون می‌شود و گرفتگی عضلات را به‌واسطه از بین رفتن سریع سدیم و پتاسیم، به همراه دارد.

شوک

شوک به عنوان یکی از جدی‌ترین عوارض کم‌آبی شناخته می‌شود و زمانی اتفاق می‌افتد که کمبود خون، باعث افت فشار و کاهش میزان اکسیژن در بدن می‌شود. در صورت عدم درمان، این شوک می‌تواند در عرض چند دقیقه منجر به مرگ شود.

راه‌های درمان بیماری وبا چیست؟

مهم‌ترین بخش در درمان وبا، جلوگیری یا معکوس کردن کم‌آبی بدن است. افراد در این شرایط باید بلافاصله مایعات و املاحی را که از دست داده‌اند جایگزین کنند. به همین واسطه، پزشکان برای درمان به سراغ روش‌های زیر می‌روند:‌

محلول آب‌رسانی خوراکی (ORS)

این محلول حاوی مخلوطی از شکر، نمک و آب است که باید به‌شکل مداوم و پس از ابتلا، نوشیده شود.

مایعات داخل وریدی

برای مورد‌های شدید کم‌آبی، پزشکان ممکن است از یک سوزن برای پمپ کردن مایعات به‌طور مستقیم به رگ‌های شما استفاده کنند.

مصرف آنتی‌بیوتیک

مصرف آنتی‌بیوتیک‌های تجویز شده از سوی پزشک می‌توانند طول دوره درمانی را کوتاه‌تر کنند. با این حال در بسیاری از موارد، پزشکان به سراغ تجویز این داروها نمی‌روند چون در طولانی‌مدت، باعث افزایش مقاومت باکتریایی می‌شود.

نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید، این است که تمامی روش‌های عنوان‌شده باید با تجویز و تحت نظارت پزشک، پیش گرفته شود، در غیر این صورت می‌تواند خطرات بیش‌تری را برای فرد مبتلا به همراه داشته باشد.

برای پیش‌گیری از بیماری وبا چه نخوریم؟

با توجه به این‌که این باکتری این بیماری به روش‌های خاصی وارد بدن انسان می‌شود، مواد غذایی وجود دارد که دوری از آن‌ها می‌تواند احتمال ابتلا به وبا را کاهش دهد:

• غذاهای پخته‌‌نشده
• غذاهای فرآوری‌شده و خیابانی
• سوشی
• ماهی‌های خام و غذاهای دریایی
• انگور
• توت‌ها
• آب تصفیه‌نشده
• شیر و فرآوری های شیر غیر پاستوریزه
• گوشت نیم‌پز یا خام

بعد از ابتلا به بیماری وبا چه بخوریم؟

بعد از ابتلا به این بیماری، مهم‌ترین راهکار مصرف مایعات بسیار زیاد است. با این حال، برخی مواد غذایی نیز وجود دارند که آب‌رسانی بیش‌تر به بدن را به همراه دارند و علائم وبا را بهبود می‌بخشند، مثل:

نکات مهم بعد از مبتلا شدن به وبا

اگر فردی بیش‌تر از ۷ روز اسهال داشته باشد، بهتر است برای بررسی علائم به پزشک مراجعه کند. در کودکان، ممکن است در طول یک روز چهار الی پنج بار اسهال داشته باشند و علائم دیگری مثل استفراغ را تجربه کنند که در این صورت باید سریعاً آن‌ها را نزد پزشک ببرید.

بهترین راه برای مبارزه با بیماری وبا و کاهش احتمال ابتلا به آن، رعایت نظافت و بهداشت شخصی و احتیاط در مصرف مواد غذایی خاص است. در این راستا، حتماً نکات زیر را بعد از مبتلا شدن به وبا در نظر داشته باشید:

• فقط به سراغ آب‌های تمیز و سالم بروید و آن‌ها را بنوشید؛
• به‌طور مرتبط دست‌های خود را با صابون و آب بشویید، به ویژه قبل از درست کردن یا خوردن غذا؛
• به شکل مداوم مسواک بزنید؛
• در شستن ظرف‌هایی که به شکل مداوم در آن‌ها غذا می‌خورید، وسواس بیش‌تری داشته باشید؛
• میوه‌ها و سبزیجات را به خوبی بشویید؛
• آب زیاد بنوشید.

سخن پایانی

وبا به عنوان یک بیماری باکتریایی شناخته می‌شود که در مراحل اولیه، علائمی همچون اسهال و استفراغ را برای شخص به‌همراه دارد اما به مرور زمان و به واسطه کم‌آبی، می‌تواند عوارض خطرناک‌تر و کشنده‌تری را ایجاد کند.

بهداشت فردی و احتیاط در مصرف نوشیدنی‌ها و مواد غذایی در طول روز یکی از مهم‌ترین نکاتی است که پیش‌گیری از این بیماری را برای هر فرد به همراه دارد. جدا از این، در بسیاری از کشورها انواع مختلفی از واکسن وبا وجود دارد که می‌توانید تهیه کنید و خطر ابتلا به این بیماری را کم‌تر کنید.

مخاطب عزیز! این مطلب جنبه آموزشی و اطلاعات عمومی دارد. همچنین بر اساس علم روز دنیا نوشته شده است. با این حال اگر مشکل و یا بیماری جسمی دارید، برای اجرای آن فقط با پزشک متخصص مشورت کنید.

منابع:

WebMD

Pulse NG

Medical News Today

Cleveland Clinic

Mayo Clinic