بیماری پانیک چیست؟

بیماری پانیک ترس ناگهانی و شدیدی است که بدون وجود خطر واقعی یا علت ظاهری ایجاد می‌شود و واکنش‌های فیزیکی و احساسی شدیدی ایجاد می‌کند. هنگامی که دچار پانیک اتک می‌شوید ممکن است که شروع به عرق کردن کنید، نفس کشیدن برای‌تان دچار مشکل شود و احساس کنید که قلب‌تان با آخرین سرعت ممکن در حال تپیدن است.

روش تشخیص بیماری پانیک اتک به چه صورت است؟

دانستن علائم پانیک اتک به پزشک شما کمک می‌کند که آیا دچار مشکلاتی مثل تیروئید، مشکلات قلبی یا بیماری پانیک اتک هستید. حملات پانیک همیشه توسط عوامل استرس‌زا ایجاد نمی‌شوند آنها معمولا به طور ناگهانی اتفاق می‌افتند و تجربه سختی برای فرد هستند. حتی ممکن است که شما در این لحظه قادر به حرکت کردن یا نشان دادن واکنش نباشید.

در حین حمله پانیک پاسخ طبیعی بدن به مبارزه یا فرار فعال می‌شود. حملات پانیک ممکن است باعث بروز نگرانی و ترس شدید در مورد حملات بعدی شود به همین دلیل فرد انگیزه‌ای برای شرکت در جمع‌ها ندارد و نگران بروز مجدد این حالت‌ها است. علائم زیر می‌توانند از نشانه‌های پانیک اتک باشند و پزشک با بررسی این علائم، تشخیص نهایی بیماری را می‌دهد:

• دلهره و نگرانی؛
• پریشانی شدید؛
• از دست دادن کنترل؛
• خشک شدن دهان؛
• درد قفسه سینه؛
• عرق کردن؛
• احساس خفگی؛
• کوتاه شدن تننفس؛
• سردرد؛
• سرگیجه؛
• حالت تهوع؛
• درد شکم؛
• بی حسی یا سوزن سوزن شدن پوست؛
• تند شدن ضربان قلب؛
• و احساس جدا شدن کامل از دنیا یا خود.

دلایل دچار شدن به بیماری پانیک اتک چیست؟

پژوهشگران هنوز به نتیجه قطعی در مورد دلایل دچار شدن به بیماری پانیک اتک نرسیده‌اند؛ آن‌طور که پیدا است مغز و سیستم عصبی شما نقش اساسی در بروز این حالت دارد. اگر شرایط زیر را داشته باشید شانس ابتلای شما به بیماری پانیک اتک افزایش پیدا می‌کند:

سابقه خانوادگی

معمولا یکی از علت‌های بروز حملات پانیک به سابقه خانوادگی شما برمی‌گردد؛ اگر یکی از اعضای درجه یک خانواده شما این حالت‌ها را داشته باشند احتمال بروز این حالت‌ها برای شما ۴۰ درصد افزایش پیدا می‌کند.

شرایط سلامت روان

افرادی که دچار اختلالات اضطرابی، افسردگی یا دیگر مشکلات مربوط به سلامت روان هستند، احتمال بیشتری دارد که دچار حملات پانیک شوند.

تجربیات تلخ دوران کودکی

(ACESاین تجربیات تلخ که معمولا در بین سنین ۱ تا ۱۷ سالگی اتفاق می‌افتند، می‌توانند منجر به حملات پانیک شوند. هر فردی به دلیل داشتن خصوصیات اخلاقی منحصر به فرد خود می‌تواند در موقعیت‌های مختلف احساس ترس و دلهره داشته باشد که ممکن است خفیف یا شدید باشد و منجر به حملات پانیک شود. ممکن است که حملات پانیک به دلایل منتظر یا غیر منتظره هم اتفاق بیفتند:

دلایل غیر منتظره پانیک اتک

در این صورت، حملات پانیک اتک دلیل واضحی ندارند. برای مثال شما ممکن است که چرت کوتاهی بزنید و با حمله پانیک از خواب بیدار شوید.دلایل قابل انتظار پانیک اتک این حملات زمانی اتفاق می‌افتند که شما با یک عامل شناخته شده مواجه شوید مثلا اگر از پرواز می‌ترسید، ممکن است که قبل از سوار شدن به هواپیما دچار حملات پانیک شوید.

عوامل دیگری که باعث پانیک اتک می‌شوند، موارد زیر هستند:

• داشتن شغل پر استرس؛
• رانندگی؛
• قرار گرفتن در موقعیت‌های اجتماعی مختلف؛
• داشتن فوبیا برای مثال آگورافوبیا (ترس از فضای باز یا قرار گرفتن در جاهای شلوغ)، کلاستروفوبیا یا ترس از فضاهای کوچک و آکروفوبیا یا ترس از ارتفاع؛
• یادآوری خاطرات و تجربیات تلخ گذشته؛
• بیماری‌های مزمن مثل بیماری‌های قلبی، دیابت، سندروم روده تحریک پذیر و آسم؛
• ترک اعتیاد و الکل؛
• کافئین؛
• بعضی داروها؛
• و مشکلات تیروئید.

راه‌های درمان بیماری پانیک اتک چیست؟

بسیاری از ما ممکن است که در موقعیت‌های متفاوت زندگی یک یا دو بار  به حملات پانیک دچار شده باشیم و این مسئله اختلالی در روند زندگی ما ایجاد نکرده باشد. در مقابل، این مسئله برای بعضی از افراد به این سادگی نیست و ممکن است که بارها به این اتفاق دچار شده باشند. این مسئله ممکن است که منجر به افسردگی یا بروز انواع فوبیا شود در این صورت یافتن راه‌هایی برای درمان بیماری پانیک اتک باید جدی گرفته شود. راه‌های درمان بیماری پانیک اتک شامل موارد زیر هستند:

مرحله اول چکاپ کل بدن

در مرحله اول پزشک باید مطمئن شود که علائمی مثل بالا رفتن ضربان قلب به دلیل مشکلات قلبی نیست، به همین دلیل لازم است که چکاپ کل بدن صورت بگیرد. مرحله دوم مراجعه به روانشناس در ین مرحله اگر مشکل پزشکی خاصی وجود نداشت لازم است که به پزشک روانشناس مراجعه کنید. در این مرحله درمان با صحبت و گفتگو با یک مشاور شروع می‌شود این مرحله یکی از مراحل مهم درمان پانیک اتک است؛ مشاوره به شما کمک می‌کند تا حملات فیزیکی به شما آسیب نرسانند و همچنین تکنیک‌های آرام‌سازی را یاد می‌گیرید تا حملات پانیک را بهتر مدیریت کنید.

تجویز دارو

پزشک شما ممکن است تصمیم بگیرد که مصرف دارو بخشی از درمان شما برای کاهش علائم فیزیکی حملات پانیک باشد. در ادامه به بعضی از این داروها اشاره می‌کنیم:

• داروهای ضد افسردگی: این داروها اولین انتخاب برای جلوگیری از حملات پانیک هستند؛
• و داروهای ضداضطراب: مثل بنزودیازپین.

برای افراد مبتلا به اختلالات مصرف مواد، پزشکان ممکن است داروهای دیگری تجویز کنند.

چه موارد دیگری ممکن است برای درمان پانیک اتک به شما کمک کنند؟

• یوگا یا کشیدن نفس عمیق می‌تواند شما را آرام کند و استرس‌تان کمتر شود؛
• ورزش کردن می‌تواند ذهن شما را خالی کند و عوارض احتمالی داروهای تجویز شده را کم می‌کند؛
• همچنین بهتر است که از نوشیدنی‌های الکلی دوری کنید، از سیگار کشیدن و مصرف مواد مخدر به صورت تفریحی اجتناب کنید و مصرف کافئین را کم کنید.
• و خواب کافی داشته باشید تا در طول روز بی‌حال نباشید.

بعضی پژوهش‌ها نشان می‌دهند که طب سوزنی چینی برای کنترل سطح انرژی در کل بدن می‌تواند راه‌کار مناسبی برای درمان پانیک اتک باشد.

حمایت بگیرید

اگر به گروه‌های حمایتی ملحق شوید، می‌توانید انگیزه لازم برای درمان شرایط خودتان را پیدا کنید. همچنین بهتر است که گاهی اوقات مشاوره‌های شما در کنار افرادی که دوست دارید (همسر، والدین یا دوستان موردعلاقه و اعتماد) باشد تا این شرایط را بهتر مدیریت کنید.

صبر داشته باشید

غلبه بر حملات پانیک زمان‌بر است؛ اگر مشاوره‌های شما هفتگی است، ممکن تا ۲۰ هفته طول بکشد تا این روش درمانی جواب بدهد و بعد از یک سال، شما می‌توانید پیشرفت درمانی بزرگی احساس کنید. همه چیز به پایبندی شما به برنامه درمانی‌ای برمی‌گردد که شما و تیم مشاوره ایجاد کرده‌اید؛ چشم‌تان را از هدف برندارید.

چه افرادی بیشتر به پانیک اتک دچار می‌شوند؟

نشانه‌های پانیک اتک معمولا در اواخر دوران نوجوانی شروع می‌شوند و زنان بیشتر از مردان دچار این مسئله هستند. افرادی که به نوعی با عوامل کلیدی زیر درگیر باشند، بیشتر دچار حملات پانیک می‌شوند:

• سابقه خانوادگی؛
• استرس‌هایی که فرد در اثر بیماری یا مرگ عزیزانش تجربه می‌کند؛
• اتفاق‌های آسیب‌زا مثل تجاوز یا تصادف شدید؛
• تغییرات بزرگی که در زندگی فرد ایجاد می‌شود مثل طلاق، تولد نوزاد جدید و مهاجرت؛
• سیگار کشیدن یا مصرف بیش از حد کافئین؛
• و سابقه سوء‌استفاده فیزیکی یا جنسی در دوران کودکی.

راه‌های پیشگیری از پانیک اتک چیست؟

در واقع راه مطمئنی برای جلوگیری از بروز پانیک اتک وجود ندارد، اما پیشنهادهای زیر می‌توانند کمک کننده باشند:

درمان را شروع کنید

هرچه زودتر اقدام به درمان بیماری پانیک اتک کنید کمتر دچار عوارض شدید آن می‌شوید.

به برنامه درمانی خودتان پایبند باشید

این کار کمک می‌کند تا نشانه‌های پانیک اتک کمتر ظاهر شوند و حتی ممکن است که از بروز مجدد آنها جلوگیری کند.

فعالیت فیزیکی مداوم داشته باشید

این کار کمک می‌کند تا اضطراب کمتری داشته باشید و ذهن‌تان آرام‌تر شود.

غذاهای مفید برای پانیک اتک کدامند؟

مواد غذایی زیر کمک می‌کنند تا استرس شما در مواقع خاص کاهش پیدا کند و باعث آرام شدن شما می‌شوند:

انواع توت‌ها

انواع توت‌ها مثل تمشک و توت فرنگی به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌های فراوان به کم شدن استرس کمک می‌کنند.

اسفناج

اسفناج به دلیل داشتن منیزیم کمک می‌کند که شما احساس آرامش بیشتری داشته باشید. همچنین انواع سبزیجات دیگر مثل کاهو کرفس و کلم بروکلی هم این خاصیت را دارند.

اوتمیل

اوتمیل به دلیل اینکه دارای کربوهیدرات‌های پیچیده است به آرامی وارد سیستم گوارش شما شده و هضم آن به کندی پیش می‌رود این مسئله کمک می‌کند که در طول روز انرژی بیشتری داشته باشید.

شکلات تلخ

فلاونوئیدهای موجود در شکلات تلخ باعث می‌شوند که از آسیب‌های سلولی جلوگیری کند.

صدف خوراکی

صدف خوراکی دارای زینک است که نقش مهمی در کاهش استرس دارد

مرکبات

مرکبات به دلیل داشتن ویتامین C نقش بسیار مهمی در کم کردن استرس‌ها دارند.

ماهی ساردین

ماهی ساردین به دلیل داشتن اسیدهای چرب امگا ۳ برای افرادی که دچار افسردگی و اضطراب شدید هستند کمک کننده است.

کلم ترش

کلم ترش دارای ترکیباتی مثل فولیک اسید، ویتامین C و ویتامین‌های گروه B است که به کاهش استرس و اضطراب کمک می‌کند.

غذاهای مضر برای پانیک اتک کدامند؟

در حالی که تلاش می‌کنید تا استرس و حملات پانیک اتک را به روش‌هایی مثل استفاده از داروهای مختلف یا گفتگو با روانشناس مدیریت کنید، بهتر است که در کنار این فعالیت‌ها از غذاهای زیر اجتناب کنید تا کمتر دچار علائم پانیک اتک شوید:

الکل

الکل سطح سروتونین را در مغز تغییر می‌دهد که این مسئله می‌تواند باعث شود که سطح استرس شما افزایش پیدا کند و یا در لحظه دچار حملات پانیک شوید.

کافئین

کافئین در مقادیر بسیار کم اثرات مضری ندارد اما اگر به صورت مداوم مصرف شود می‌تواند سطح استرس افراد را افزایش دهد.

شکر اضافه شده به مواد غذایی مختلف

هیچ راهی وجود ندارد تا ما بتوانیم شکر را به طور کامل از رژیم غذایی خود حذف کنیم اما می‌توانیم با مدیریت مصرف خوراکی‌های مختلفی که دارای شکر افزوده هستند از بروز استرس و حملات پانیک جلوگیری کنیم.

کربوهیدرات‌های تصفیه شده

کربوهیدرات‌های تصفیه شده گروهی از مواد غذایی هستند که فیبر و مواد مغذی آنها به طور کامل از آنها جدا شده‌اند و فقط نقش سیر کننده داشته و باعث سلامتی بدن نمی‌شوند، پس بهتر است که در مصرف آنها احتیاط کنید.

چه ورزش‌هایی برای پانیک اتک مفید هستند؟

ورزش‌های زیر در دراز مدت به شما کمک می‌کنند تا کم کم ذهن آگاهی داشته باشید و دچار عوارض و علائم پانیک اتک نشوید:

• کشیدن نفس عمیق؛
• یوگا؛
• ورزش‌هایی برای آرام کردن ماهیچه‌ها؛
• مدیتیشن؛
• تمرین ذهن آگاهی؛
• پیاده‌روی؛
• و یاد گرفتن انواع روش‌های مختلف نفس کشیدن.

کلام پایانی

حملات پانیک می‌توانند بسیار ناراحت کننده باشند، اگرچه از نظر جسمی مضر نیستند، اما می‌توانند بر سلامت روان شما تأثیر بگذارند و شما را از انجام کارهایی که دوست دارید باز دارند. از این‌که با پزشک خود در مورد حملات پانیک صحبت می‌کنید خجالت نکشید. در کنار شروع درمان بیماری پانیک اتک طبق نظر پزشک‌تان، ورزش و رژیم‌ غذایی را جدی بگیرید و صبر داشته باشید.

مخاطب عزیز! این مطلب جنبه آموزشی و اطلاعات عمومی دارد. همچنین بر اساس علم روز دنیا نوشته شده است. با این حال اگر مشکل و یا بیماری جسمی دارید، برای اجرای آن فقط با پزشک متخصص مشورت کنید.

منابع

webmd

mayoclinic

healthline

clevelandclinic

medicalnewstoday