ایده مرکزی این است که ما در دنیایی از میکروب‌ ها زندگی می‌کنیم، از خانه و محل کار گرفته تا بیمارستان‌ها. این میکروب‌ها، که به آن‌ها میکروبیوم می‌گویند، در همه جا حضور دارند و نقش مهمی در زندگی ما ایفا می‌کنند. وجود یک جامعه میکروبی سالم در بدن، به ویژه در محافظت در برابر بیماری‌ها بسیار موثر است.

به گزارش خط سلامت، سال‌هاست برخی از متخصصان بر این باورند برای اینکه بدنی سالم‌تر داشته باشید بهتر است باکتری‌های دوست را کنار خود و خانواده‌تان نگهدارید. به نظر می‌رسد این باور به‌تدریج جای خود را میان متخصصان دنیا باز می‌کند.

میکروبیوم‌ها چیستند و چگونه ما را بیمار می کنند؟!

ایده اصلی پشت این باور میکروبیوم‌ها یا ریزاندامگان همزیست هستند. میکروبیوم‌ها، مجموعه‌ای از باکتری‌ها، ویروس‌ها و دیگر میکروب‌های ریزی هستند که در خانه، اداره و حتی بیمارستان‌ها وجود دارند. وجود جمعیتی متعادل از این ریزاندامگان همزیست در بدن انسان، اثر مهمی در دور نگهداشتن بیماری‌ها دارد.

دکتر سارا هینز، یکی از متخصصان بهداشت و سلامت و استادیار دانشگاه تورنتو، درباره چگونگی اثربخشی میکروبیوم‌ها روی سلامت انسان تحقیق گسترده‌ای انجام داده است و می‌گوید، «این روزها که بیشتر مردم برای بهبود سلامتی‌شان، پروبیوتیک مصرف می‌کنند، شاید بهتر باشد در آینده خانه‌هایمان را محل زندگی پروبیوتیک‌ها کنیم. درواقع این کار را با افزودن کمی باکتری به مواد موجود در خانه انجام دهیم. از آنجایی‌که ۹۰درصد اوقات زندگی‌مان را در خانه و داخل ساختمان‌ها به سر می‌بریم، باید میکروبیوم‌های این فضاهای داخلی را بهبود ببخشیم تا تعادل میکروبیوم‌های بدن‌مان هم حفظ شوند.»

معماری پروبیوتیک

برخی از متخصصان این روش را «معماری پروبیوتیک» می‌نامند و محققان در تلاش‌اند بدین طریق میکروبیوم‌های بیمارستان‌ها را دست‌کاری کرده و تعداد باکتری‌های خوب را آنقدر افزایش دهند تا باکتری‌های مضر مجالی برای تخریب نیابند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد همانطور که آنتی‌بیوتیک‌ها تمام باکتری‌های خوب و بد بدن‌مان را از بین می‌برند، استفاده از سفیدکننده‌ها و مواد ضدعفونی‌کننده قوی در خانه باکتری‌های خوبی را هم نابود می‌کنند.

بررسی‌های دیگر محققان دانشگاه فرارا در ایتالیا نشان داد، استفاده از سفیدکننده‌ها تمام باکتری‌ها، از جمله باکتری‌های مفید را از بین می‌برد و هر زمان باکتری‌های بیماری‌زا روی سطوح قرار گیرند، دیگر باکتری مفیدی نیست که جلوی تسلط‌شان بر محیط را بگیرد. باکتری‌ها ترکیباتی از خود منتشر می‌کنند که می‌توانند انواع باکتری‌های دیگر را از بین ببرند و درواقع برای بقا با یکدیگر رقابت می‌کنند.

محققان کالج‌لندن در تلاش‌اند بتون و کاشی‌های سرامیک حاوی باکتری‌های مفید تولید کنند تا بتوانند باکتری‌های بیماری‌زای داخل ساختمان‌ها را از بین ببرند. از طرفی شرکتی فنلاندی موادی طراحی کرده است که حاوی پروبیوتیک‌اند و فضای داخلی خانه را از میکروبیوم‌های مفید پر می‌کنند.

بنابه گفته محققان کالج‌لندن، «خانه‌های مدرن استریل و پاکیزه خطر بیماری‌های خودایمنی مانند دیابت نوع اول را افزایش می‌دهند.

همچنین دهه ۱۹۶۰ میلادی وقتی آنتی‌بیوتیک‌ها معرفی شدند، پس از مدتی از بیماری‌های عفونی کاسته شد اما به‌دلیل از بین رفتن میکروبیوم‌ها، بیماری‌های خودایمنی افزایش شدیدی نشان دادند.

دکتر سارا هینز به «بهداشت هدفمند در خانه» اشاره می‌کند. او می‌گوید، استفاده بیش از حد ضدعفونی‌کننده‌ها موجب مقاومت ضدمیکروبی می‌شود. این مواد شوینده، فقط میکروب‌های حساس را از بین می‌برند و باقی میکروب‌های مقاوم بیماری‌زا را بدون رقیب باقی می‌گذارند.

پس بهتر است برای شستشوی سطوح خیلی کم از مواد ضدعفونی‌کننده استفاده کنید. مثلا، سرویس بهداشتی یا سینک آشپزخانه را هفته‌ای یکبار با مواد ضدعفونی‌کننده، مثل سفیدکننده‌ها تمیز کنید. برای تمیزکاری روزانه فقط یک پارچه مرطوب و بدون ماده شوینده کفایت می‌کند.