عوض شدن فصل یا استرس و اضطراب، باعث ریزش موی فصلی می‌شوند. بیشتر افراد در طول زندگی خود، بیش از یک‌بار با این عارضه درگیر می‌شوند. برای انتخاب بهترین راه درمان ریزش مو فصلی، در قدم اول باید علت آن را پیدا کرد. برای یافتن علت ریزش موی فصلی، باید مواردی مثل چرخه عمر مو، میزان رشد استاندارد، فولیکول مو، سلامت مو و پوست سر، بدن، هورمون ها، تغذیه، استرس و بیماری ها در هر فرد به‌صورت جداگانه مورد بررسی قرار داد.
با مراجعه به دکتر پوست و مو، می‌توان جواب دقیق‌تر و درست‌تری برای این عارضه پیدا کرد. البته با صرف 12 دقیقه برای مطالعه این مطلب، می‌توانید اطلاعات بسیار کاملی را درباره ریزش مو فصلی، علل، علائم، بهترین راه‌ها و محصولات درمانی آن به دست بیاورید.
در انتها اگر سوالی برای‌تان باقی ماند، حتما آن را در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناس سلامتی و پزشکی دکتردکتر به آن پاسخ دهد.
ریزش موی فصلی چیست و چرا اتفاق می‌افتد؟
ریزش موی فصلی نوعی از ریزش مو است که معمولاً در طول فصول خاصی از سال مثل بهار و پاییز رخ می‌دهد. این نوع ریزش مو موقتی است و به طور معمول بدون نیاز به درمان خاصی رفع می‌شود. تغییراتی که در هر فصل اتفاق می‌افتد، می‌تواند باعث ریزش مو شود. این تغییرات عبارت‌اند از:
- تغییر دما
- تغییر رطوبت هوا
- تغییر تابش نور خورشید
- تغییرات هورمونی بدن
- تغییر در تغذیه
ریزش موی فصلی با رعایت برخی نکات بهداشتی و مراقبتی و گذشت زمان، بهبود می‌یابد. اما درصورتی‌که ریزش مو ادامه پیدا کند یا بیش‌ازحد باشد، باید برای درمان ریزش مو فصلی، به دکتر ریزش مو مراجعه کنید.
ریزش مو فصلی در چه زمان‌هایی بیشتر اتفاق می‌افتد؟
طبق نظر آکادمی پوست آمریکا، ریزش حدود 20 تا 100 تار مو در روز طبیعی است و نیاز به درمان ریزش مو ندارد. ریزش مو در زمان بارش باران‌های موسمی به 250 تار مو هم می‌رسد چون بالا رفتن رطوبت هوا از عوامل ریزش مو است. اما توجه داشته باشید که بیشتر از این تعداد، به معنای ریزش موی شدید است و نیاز به درمان دارد. ریزش مو در تمام فصل‌ها اتفاق می‌افتد؛ اما افراد بیشتر از همه ریزش مو در فصل بهار و پاییز تجربه می‌شود.
به نقل از سایت today در مقاله دکتر رابرت فینی، متخصص پوست در نیویورک،
ریزش فصلی در سپتامبر (شهریور) بیشتر است. بر اساس تحقیقات، این عارضه در ماه آوریل (فروردین و اردیبهشت) نیز افزایش می‌یابد.
بسیاری از افراد در ماه‌های پاییزی، به ویژه در اواخر شهریور تا آبان، متوجه افزایش ریزش مو می‌شوند. این ریزش ممکن است به دلیل تغییرات در نور طبیعی، کاهش دمای هوا، و تغییرات هورمونی ناشی از تغییر فصل باشد. در این دوره، موهایی که در طول تابستان در فاز استراحت یا تلوژن قرار داشته‌اند، شروع به ریزش می‌کنند.
از اسفند تا اردیبهشت و در فصل بهار هم به دلیل تغییرات آب و هوا، افزایش دمای هوا و تغییرات هورمونی بدن، موهای جدیدی که در فصل زمستان شروع به رشد کرده‌اند، ممکن است دچار ریزش شوند.
فرق ریزش مو فصلی با دیگر انواع ریزش مو در چیست؟
مهم‌ترین تفاوت ریزش مو فصلی با انواع دیگر ریزش، موقتی بودن آن است. خوشبختانه این مدل از ریزش مو برای مدت کوتاهی طول می‌کشد و بعد از آن رشد مو به حالت قبل بازمی‌گردد. ریزش موی فصلی در حدی نیست که باعث تغییر چشم‌گیر حجم مو شود. درحالی‌که در مدل‌های دیگر ریزش، نه‌تنها تراکم مو کاهش پیدا می‌کند، بلکه موها نازک‌تر می‌شوند. همچنین ریزش مو فصلی به‌صورت پراکنده در سر رخ می‌دهد.
درصورتی‌که متوجه ریزش مو در یک نقطه از سر شدید، حتما به پزشک مراجعه کنید؛ چون بهترین کار برای اطمینان از اینکه ریزش موی شما از کدام مدل است، مراجعه به دکتر پوست و مو است. توصیه می‌کنیم برای آشنایی با حوزه تخصص این پزشکان، مطلب تخصص پوست و مو و زیبایی چیست را در مجله دکتردکتر، مطالعه کنید.
ریزش موی فصلی چه دلیلی دارد؟
ریزش فصلی مو با شروع مرحله تلوژن مرتبط است. با توجه به تغییراتی که در چرخه رشد مو ایجاد می‌شود، شاهد ریزش بیشتر مو هستیم. دلایل این مدل از ریزش مو در هر فردی متفاوت است؛ اما مهم‌ترین عواملی که محرک ریزش فصلی مو هستند، شامل این موارد می‌شوند:
- تغییرات هورمونی
- تغذیه
- استرس
- نور خورشید
- دما و رطوبت
برخی با توجه به تجربه‌ای که از ریزش موی فصلی دارند، به‌راحتی این مدل را تشخیص و اقدامات لازم را انجام می‌دهند. درصورتی‌که با این نوع ریزش مو آشنایی ندارید، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید تا مطمئن شوید ریزش موی شما به دلیل تغییرات فصلی است یا خیر. در ادامه، هر کدام از این موارد را به تفکیک مورد بررسی قرار خواهیم داد:
تغییرات هورمونی
با تغییر فصل، بدن دچار تغییراتی می‌شود. تغییراتی که در ظاهر مشاهده می‌کنید، معمولا در نتیجه تغییرات هورمونی اتفاق می‌افتند؛ همین امر می‌تواند باعث ریزش مو شود. با توجه به اینکه تغییرات هورمونی در خانم‌ها بیشتر و شدیدتر است، ریزش مو فصلی در زنان بیشتر از مردان رخ می‌دهد. یکی از مهم‌ترین دلایلی که در خانم‌ها باعث ریزش مو می‌شود، تنظیم نبودن هورمون تیروئید است. چکاپ سالانه برای اطمینان از وضعیت هورمون تیروئید، به پیشگیری از ریزش مو و درمان ریزش مو فصلی کمک می‌کند.
در جدول زیر تغییرات هورمونی منجر به ریزش مو را بررسی می‌کنیم:
| عامل هورمونی | توضیحات | زمان بروز | تأثیر بر ریزش مو |
|---|---|---|---|
| آندروژن‌ها (تستوسترون) | این هورمون‌ها می‌توانند به دی‌هیدروتستوسترون (DHT) تبدیل شوند که باعث نازک شدن فولیکول‌های مو می‌شود. | بیشتر در مردان و زنان پس از یائسگی | می‌تواند منجر به ریزش موی آندروژنیک (طاسی الگوی مردانه و زنانه) شود که معمولاً در خط مو و تاج سر مشاهده می‌شود. |
| استروژن | استروژن به محافظت از مو در برابر ریزش کمک می‌کند و موها را در فاز رشد نگه می‌دارد. | کاهش در دوران یائسگی، پس از زایمان | کاهش سطح استروژن در زنان می‌تواند باعث ریزش مو و نازک شدن موها شود. این نوع ریزش مو پس از یائسگی و همچنین پس از زایمان رایج است. |
| پروژسترون | این هورمون نقش مهمی در حفظ سلامت مو دارد و به رشد مو کمک می‌کند. | کاهش در دوران یائسگی | کاهش سطح پروژسترون می‌تواند به افزایش ریزش مو و نازک شدن موها منجر شود. |
| تیروئید | هورمون‌های تیروئید متابولیسم بدن را تنظیم می‌کنند و بر چرخه رشد مو تأثیر می‌گذارند. | هیپوتیروئیدیسم یا هیپرتیروئیدیسم | عدم تعادل هورمون‌های تیروئید (کم‌کاری یا پرکاری تیروئید) می‌تواند منجر به ریزش مو و نازک شدن موها در سراسر سر شود. |
| کورتیزول | کورتیزول هورمون استرس است که می‌تواند بر رشد مو تأثیر منفی بگذارد. | افزایش استرس | افزایش سطح کورتیزول ناشی از استرس مزمن می‌تواند به ریزش موی ناگهانی (تلوژن افلوویوم) منجر شود که معمولاً موقتی است. |
| پرولاکتین | این هورمون در تنظیم چرخه رشد مو نقش دارد و تغییرات آن می‌تواند بر ریزش مو تأثیر بگذارد. | افزایش در دوران بارداری و شیردهی | افزایش سطح پرولاکتین می‌تواند به ریزش موی موقت منجر شود. پس از بارداری یا در دوران شیردهی، این نوع ریزش مو ممکن است رخ دهد، اما معمولاً موقتی است و برطرف می‌شود. |
اطلاعات این جدول، براساس مطالعات منبع پزشکی mdhair ارائه شده است.
تغذیه
عوامل تغذیه‌ای همیشه تاثیر زیادی بر سلامت ما دارند. مو نیز همچون قسمت‌های دیگر بدن برای رشد نیاز به دریافت مواد مغذی دارد. تغییر فصول به معنای تغییر میوه‌ها و سبزی‌هایی است که روزانه مصرف می‌کنیم. از سویی دیگر بدن با تغییر فصل، گاها مواد مغذی را از فولیکول‌های مو دور می‌کند تا بتواند از فرآیندهای بیولوژیکی دیگر پشتیبانی کند. همین موضوع باعث ضعیف‌تر شدن ریشه مو و در نتیجه ریزش بیشتر می‌شود.
استرس
تغییرات فصلی ممکن است باعث افزایش استرس در برخی افراد شود. این تغییر ممکن است به دلیل شرایط زندگی فرد باشد و یا به دلیل شرایط خاص هر فصل. به عنوان نمونه ریزش مو در فصل پاییز به دلیل گرفتگی هوا و افزایش افسردگی و میزان اضطراب بیشتر می‌شود.
نور خورشید
قرار گرفتن در نور شدید خورشید، باعث آسیب به ریشه مو و در نتیجه ریزش مو می‌شود. اگر به مدت طولانی در زیر نور شدید قرار می‌گیرید، احتمال ریزش موی شما در مرحله تلوژن افزایش می‌یابد.
دما و رطوبت
بالا رفتن دما و رطوبت هوا، باعث تعریق کف سر می‌شود. وقتی سر عرق کند، منافذ آن زودتر کثیف و بسته می‌شوند. در این حالت ریشه مو کمتر می‌تواند مواد مغذی را دریافت کند و در نتیجه ریزش بیشتر می‌شود.
ریزش موی فصلی چطور تشخیص داده می‌شود؟
ریزش مو در فصول مختلف، پاسخی به تغییرات محیطی است؛ اما تشخیص اینکه آیا ریزش موی ما فصلی است یا خیر، باید با دقت خاصی انجام شود. مثلا برای شروع، باید زمان ریزش مو را در نظر بگیرید. اگر ریزش مو فصلی در پاییز و بهار بیشتر شده و در تابستان و زمستان کمتر می‌شود، احتمال زیاد دچار ریزش فصلی مو شده‌اید.
بهترین راه‌های درمان ریزش موی فصلی
ریزش مویی که در پی تغییر فصول رخ می‌دهد، موقتی است و با گذشت زمان خودبه‌خود درمان می‌شود؛ اما برای کاهش ریزش مو در این دوران می‌توانید از روش‌های مختلف درمانی استفاده کنید. روش هایی که در دو دسته کلی درمان خانگی و درمان پزشکی جای می‌گیرند.
درمان خانگی ریزش موی فصلی
با استفاده از روش‌های خانگی و طبیعی می‌توانید موها را تقویت و ریزش آن را کمتر کنید. در ادامه چند روش موثر را که می‌توانید در خانه برای درمان ریزش مو فصلی انجام دهید را ذکر می‌کنیم:
مصرف پروتئین‌ها
مو برای تقویت و رشد نیاز به پروتئین دارد. کمبود پروتئین یکی از شایع‌ترین علت ریزش مو فصلی است. با مصرف مواد پروتئینی مثل گوشت، ماهی، تخم‌مرغ و حبوبات می‌توانید پروتئین مو را تامین کنید.
استفاده از روغن‌های طبیعی
ماساژ دادن پوست سر با روغن‌های طبیعی باعث افزایش خون‌رسانی، تغذیه و تقویت موها می‌شود. روغن‌زیتون، روغن نارگیل و روغن رزماری تاثیر خوبی در کاهش ریزش مو دارند.
استفاده از آب پیاز
آب پیاز حاوی مقادیری سولفور است. سولفور می‌تواند با تقویت ریشه مو به کاهش ریزش مو کمک کند. برای این کار می‌توانید مقداری آب پیاز را روی پوست سر ماساژ دهید و پس از 30 دقیقه آن را بشویید. حتما قبل از استفاده ار آب پیاز، تست حساسیت انجام دهید تا مطمئن شوید که آلرژی ندارید.
استفاده از ماسک تخم‌مرغ
پروتئین، تاثیر زیادی بر تقویت مو دارد. تخم‌مرغ نیز حاوی مقدار زیادی پروتئین است. سفیده تخم‌مرغ را هم بزنید و برای 20 دقیقه روی سر قرار دهید.
استفاده از آلوئه ورا
آلوئه ورا باعث کاهش التهاب پوست سر و در نتیجه تغذیه بهتر موها می‌شود. می‌توانید ژل آن را روی پوست سر گذاشته و بعد از 30 دقیقه موها را آبکشی کنید.
استفاده از چای سبز
چای سبز حاوی مقدار زیادی آنتی‌اکسیدان است. برای 1 ساعت پوست سر را با دم‌کرده چای سبز خیس کنید و بعد آن را آبکشی کنید.
کنترل استرس
استرس یکی از عوامل مهم و شایع ریزش مو است. با استفاده از تکنیک‌های کاهش استرس مثل یوگا، مدیتیشن، تنفس عمیق و ورزش آن را مدیریت کنید.
تغذیه خوب
اگر یک روتین تغذیه‌ای درست و اصولی داشته باشید و مواد معدنی و ویتامین‌ها را در حد مورد نیاز تامین کنید، می‌توانید مانع ریزش موی شدید شوید
درمان پزشکی ریزش موی فصلی
ریزش موی فصلی ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی، استرس یا عوامل محیطی دیگر باشد. اگر ریزش مو بیش از حد باشد، باید برای درمان به پزشک مراجعه کرد. در ادامه با چند روش درمانی رایج آشنا می‌شویم؛ اما در نظر داشته باشید بهتر است خودسرانه و بدون تجویز پزشک متخصص به سراغ این روش‌ها نروید. در ادامه، محبوبترین روش‌های درمان ریزش موی فصلی به روش پزشکی را بررسی خواهیم کرد:
ماینوکسیدیل Minoxidil
ماینوکسیدیل (Minoxidil)، دارویی موضعی است که از آن برای درمان ریزش موی آندروژنیک (طاسی با الگوی مردانه و زنانه) استفاده می‌شود. این دارو به شکل محلول یا فوم، به صورت مستقیم روی پوست سر مالیده می‌شود.
فیناستراید Finasteride
فیناستراید (Finasteride) یک داروی خوراکی است که معمولاً برای درمان ریزش موی آندروژنیک (طاسی با الگوی مردانه) تجویز می‌شود. این دارو با کاهش سطح دی‌هیدروتستوسترون (DHT) در بدن، هورمونی که به کوچک شدن فولیکول‌های مو و در نتیجه ریزش مو منجر می‌شود را کنترل می‌کند.
ویتامین‌ها و مکمل‌ها
استفاده از مکمل‌هایی مانند بیوتین، ویتامین D و زینک به تقویت سلامت مو کمک می‌کند. کمبود هر کدام از این ویتامین‌ها به ریزش مو منجر شود. در نظر داشته باشید زیاده‌روی در مصرف مکمل‌ها می‌تواند مشکلات دیگری ایجاد کند. بهتر است با آزمایش خون سالانه، ویتامین‌های بدن خود را بررسی کنید.
کورتیکواستروئیدها
کورتیکواستروئیدها (Corticosteroids)، دسته‌ای از داروها هستند که از هورمون‌های استروئیدی تولید شده و عملکردی شبیه به غدد فوق‌کلیوی دارند. این داروها برای کاهش التهاب و سرکوب سیستم ایمنی بدن استفاده می‌شوند و در درمان طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها و شرایط پزشکی از جمله برخی از انواع ریزش مو مورد استفاده قرار می‌گیرند.
پلاسمای غنی از پلاکت PRP
پلاسمای غنی از پلاکت (PRP)، روشی درمانی است که در آن از خون خود فرد برای تقویت رشد مو و جلوگیری از ریزش مو استفاده می‌شود. PRP به طور خاص برای درمان ریزش موی آندروژنیک، آلوپسی آره‌آتا، و همچنین سایر انواع ریزش مو مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگرچه PRP به طور خاص برای ریزش موی فصلی طراحی نشده اما به عنوان یک روش تقویت‌کننده مو می‌تواند به بهبود وضعیت موها، کمک کند.
معرفی بهترین محصولات برای ریزش موی فصلی
در حال حاضر محصولات متنوعی در بازار برای کنترل ریزش مو وجود دارد. برای اینکه محصول مناسب را انتخاب کنید باید دلیل اصلی ریختن موی خود را پیدا کنید. بنابراین توصیه می‌کنیم تا اول پاسخ این سوالات را پیدا کنید:
- آیا نیاز به مصرف ویتامین و مکمل دارید؟
- آیا دچار کمبود پروتئین شده‌اید؟
- آیا منافذ پوست سر بسته‌شده است؟
- آیا دچار تغییرات هورمونی شده‌اید؟
پاسخ شما به هر کدام از سوالات بالا، مشخص می‌کند از چه درمانی باید استفاده کنید. محصولاتی که برای تقویت مو و کنترل ریزش می‌توانید تهیه کنید، به یکی از اشکال زیر در بازار موجود هستند:
- محلول‌های آماده یا دست‌ساز پزشک
- تقویت‌کننده‌های دارویی به شکل قرص یا آمپول
- شامپو و نرم‌کننده‌های تقویتی
- لوسیون ها
- روغن‌های تقویت مو
- سرم‌های مو
- پودر
- ژل
در میان انواع محصولات، سرم مو، شامپو ریزش مو و قرص‌های تقویتی برای رفع این مساله انتخاب‌های معمول‌تری هستند. البته انتخاب بهترین محصولات برای ریزش مو فصلی باید با توجه به علت آن باشد تا موثر واقع شود.
کاربردی‌ترین راه‌های پیشگیری از ریزش موی فصلی
روش‌های زیادی برای پیشگیری از ریزش مو فصلی وجود دارد. بعضی روش‌ها برای همه مناسب هستند و بعضی روش‌ها با نظر متخصص با توجه به هر فرد باید انجام شوند. در ادامه موثرترین و ساده‌ترین روش‌های پیشگیری از ریزش مو را می‌خوانیم.
- موهای خود را با شوینده مناسب بشویید؛
- از بستن محکم موها پرهیز کنید؛
- از برس و شانه مناسب و مخصوص به خود استفاده کنید؛
- بهداشت مو را جدی بگیرید؛
- برای تقویت موهای خود از روش‌های تقویتی کمک بگیرید؛
- زیاد در معرض نور شدید خورشید قرار نگیرید؛
- در فصول مختلف موهای خود را آب‌رسانی کنید؛
- ویتامین‌ها، مواد معدنی و پروتئین را در رژیم غذایی خود قرار دهید؛
- تغییرات هورمونی خود را در نظر بگیرید و در صورت نیاز به پزشک مراجعه کنید؛
- کمبود آهن و ویتامین دی را جدی بگیرید؛
- گاهی موهای خود را کوتاه کنید؛
- از حالت‌دهنده‌هایی مثل اتوی مو کمتر استفاده کنید.
سعی کنید این موارد نه فقط زمانی که دچار ریزش مو شدید، بلکه همیشه رعایت کنید تا با تغییر فصل‌ها ریزش کمتری را تجربه کنید.
برای درمان ریزش موی فصلی به چه دکتری باید مراجعه کنیم ؟
در روند درمان ریزش مو از نوع فصلی تاثیر حضور یک دکتر پوست، بسیار موثر است. پزشکان این حوزه، با به عمل آوردن آزمایش‌های لازم، ابتدا علت ریزش را تشخیص داده و با توجه به آن، درمان مناسب را تجویز می‌کنند.
آیا تغییر فصل‌ها تاثیری روی سلامت عمومی موی سر دارند؟
گاهی ریزش مو به علت تغییر فصل و تغییراتی که در شرایط جوی رخ می‌دهد، اتفاق می‌افتد. ریزش موی فصلی اگر از حد نرمال بیشتر نشود یک پدیده طبیعی است که برای اکثریت افراد رخ می‌دهد. حتی درمان ریزش مو فصلی به صورت خود به خود نیز امکان پذیر است اما این مساله گاهی می‌تواند بسیار جدی شود؛ پس بهتر است با مراجعه به دکتر پوست و مو و حتی به صورت تخصصی‌تر، پیدا کردن یک دکتر ریزش مو موضوع را پیگیری کنید.
با شناخت درست علت ریزش مو فصلی می‌توان بهترین راه درمان را انتخاب کرد. گرچه این نوع ریزش مو موقتی است، اما با کنترل استرس و انجام مراقبت‌های مو می‌توان تا حد زیادی آن را بهبود داد. با انتخاب محصولات مناسب، انجام درمان‌های خانگی برای ریزش مو فصلی و البته رعایت اصول تغذیه برای جلوگیری از ریزش مو فصلی می‌توان به خوبی این مشکل را حل و فصل کرد.
در این راستا، می‌توانید برای گرفتن مشاوره، از سامانه آنلاین دکتردکتر استفاده کنید و حضوری یا غیرحضوری با بهتربن پزشکان پوست و مو شهر خود، گفتگ کنید.
منابع:
nia.nih.gov
mdhair.c
سوالات متداول ریزش موی فصلی
source